Posted By: Dattatreya Mandal January 23, 2017
Popular culture has been kind to the historical episode of the Battle of Thermopylae, but with romanticized anecdotes intertwined between the actual events that took place before and during the particular military encounter. One apt example would pertain to King Leonidas I himself, who was probably closer to the age of 60 at the time of the battle, as opposed to what Hollywood would make us believe (by contrast, Xerxes was only 38-years old at the time of the battle). So without further ado, let us try to sift some of the facts from fiction, and have a gander at the 10 things one should know about the Battle of Thermopylae – a momentous episode of history that stands testament to the importance of tactics and bravery in war. Διαβάστε περισσότερα…
Source: DKFindOut
Posted By: Dattatreya Mandal March 7, 2019
When it comes to the historically rich region of Mesopotamia, Babylon is arguably the most renowned of all cities. An ancient settlement that harks back to the dominions of Sargon of Akkad (circa 24th century BC), Babylon possibly started out as a small town in the backdrop of mighty cities like Ur, Uruk, and Nippur. However, by the time of the ascension of Hammurabi the Great (the sixth king of the Amorite dynasty) in 1792 BC, Babylon became the major capital of the city-state of ‘Babylonia’, known as Mât Akkadî or ‘the country of Akkad’ in contemporary Akkadian. The very term ‘Babylon’ is of Greek origin and it is possibly a rough translation of Babillu (or bav-ilim in Akkadian)– which in Semitic pertains to the conjunction of two words Bâb (gate) and ili (gods), thus suggesting the location of Babylon as the ‘gate of the Gods’.
On the Biblical side of affairs, Babylon is presented with a rather critical narrative. And arguably the most popular of these presentations pertains to the Book of Genesis, chapter 11, which deals with the infamous Tower of Babel – an architectural edifice that angers God, thus leading to the ‘curse’ of different languages of humanity, thereby mirroring the confusion and strife between cultures. Ironically, the rather captious Biblical emphasis on Babylon is what attracted historians and archaeologists in the first place to find this ‘fabled’ city – ultimately resulting in its discovery in 1899 by Robert Koldewey. Διαβάστε περισσότερα…
Πηγή: http://istorias-alitheia.blogspot.gr/ (Σημ. Φιλίστωρος: αφιερωμένο στην Γ. Λ.)
Η γυναίκα στους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους θεωρούνταν, βιολογικά και ψυχολογικά, πλάσμα που δεν είχε την ικανότητα να ελέγξει τον εαυτό της και να αντισταθεί σε εξωτερικά ερεθίσματα. Έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής, προκειμένου να συμβιβάζεται με τα πρότυπα μιας πατριαρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία ελληνική. Ακόμα και στην τέχνη είναι δυνατόν να παρατηρήσει κανείς ότι από την αρχαϊκή περίοδο ως και το τέλος περίπου της κλασικής περιόδου, όπου το θηλυκό κορμί απελευθερώνεται, η γυναίκα -ιδιαίτερα στη γλυπτική- παρουσιάζεται ευπρεπώς ενδεδυμένη, ενώ αποφεύγεται η έμφαση στα χαρακτηριστικά του φύλου. Στα πλαίσια αυτά θα εξετάσουμε σε δύο ενότητες αντίστοιχα τη θέση της στην οικογενειακή, κοινωνική και πολιτική ζωή σε Αθήνα και Σπάρτη και το στόχο που εξυπηρετούσε. Παράλληλα, θα αναφερθούμε στη διαφορετική αντιμετώπιση που τύγχαναν οι γυναίκες στις δύο σπουδαιότερες αρχαίες ελληνικές πόλεις. Ι. ΑΘΗΝΑΙΟ ρόλος της Αθηναίας στην οικογένεια
Στην Αθήνα η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτιόνταν άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση1 του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρούνταν ανώφελο και επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομιάς δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία. Βασική αρχή στην αθηναϊκή κοινωνία ήταν το ότι η γυναίκα τελούσε μονίμως υπό ανδρική κηδεμονία. Η νέα κοπέλα μέχρι το γάμο της εξαρτάται άμεσα από τον πατέρα της. Όταν έφθανε στην αποδεκτή κοινωνικά ηλικία γάμου, η οποία σύμφωνα με τις τότε αντιλήψεις υπολογίζονταν με βάση τη γυναικεία ήβη, ο πατέρας της επέλεγε το μέλλοντα σύζυγό της. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, σύμφωνα με ένα παλαιότερο έθιμο, η νύφη αποτελούσε το έπαθλο2 αγώνων που προκήρυσσε ο πατέρας της και ακόμη σπανιότερα η ίδια επέλεγε το γαμπρό.
Η τελετή του γάμου περιλάμβανε δύο βασικές διαδικασίες. Η πρώτη ήταν ο αρραβώνας ή εγγύη3, στον οποίο η παρουσία της νύφης δεν ήταν υποχρεωτική. Στην πράξη ήταν η υπογραφή του προγαμιαίου συμβολαίου, όπου καθορίζονταν το ύψος της προίκας. Στη συνέχεια ακολουθούσε η έκδοση4, που αποτελούσε την κυρίως τελετή της παράδοσης της κοπέλας στο σύζυγο ο οποίος αναλάμβανε πλέον την κηδεμονία της. Ως παντρεμένη πλέον, στο σπίτι του ανδρός της, η πρώτη φροντίδα της ήταν να κάνει ιερές σπονδές μπροστά στην εστία. Από τούδε και στο εξής συμμετέχει ενεργά στις οικογενειακές θρησκευτικές τελετές.
Η βασική ευθύνη της, όμως, ήταν η διαχείριση του οίκου. Μέσω της χρηστής διαχείρισης ενός αθηναϊκού οίκου από τη νοικοκυρά θα επιτυγχάνονταν η ευημερία και η μακροημέρευση του. Για το λόγο αυτό ο σύζυγος και κύριος του οίκου, από την πρώτη στιγμή αναλάμβανε να εξηγήσει το βασικό αυτό καθήκον στη νεαρή γυναίκα του. Η ίδια κατοικούσε στο γυναικωνίτη5 που περιλάμβανε τον κοιτώνα των συζύγων, τα δωμάτια των κοριτσιών και τα διαμερίσματα που εργάζονταν οι δούλες. Επέβλεπε και κατεύθυνε τους δούλους και φρόντιζε για τη σωστή τακτοποίηση των αγαθών και των πραγμάτων του σπιτιού. Οι αριστοκράτισσες γυναίκες επίσης, στα πλαίσια των οικιακών καθηκόντων τους, ασχολούνταν με την υφαντική και το ράψιμο του ρουχισμού. Επίσης είχαν επιφορτισθεί με την ανατροφή των παιδιών. Ενώ όμως με όλες αυτές τις ασχολίες οι ευκατάστατες Αθηναίες δεν έβγαιναν από το σπίτι, οι φτωχές αναγκαστικά δούλευαν εκτός σπιτιού. Ο Αριστοτέλης μάλιστα γράφει στα Πολιτικά6 ότι ήταν αδύνατον να εμποδίσει κανείς τις φτωχές γυναίκες να πηγαίνουν στην αγορά. Ανάμεσα σε άλλα εργαζόντουσαν ως εργάτριες μαλλιού, τροφοί, συλλέκτριες καρπών και σε μεγαλύτερη ηλικία ως πωλήτριες, όπως μας μαρτυρούν σχετικές παραστάσεις αγγείων.
Η κοινωνική ζωή της γυναίκας στην Αθήνα
Στο κοινωνικό πεδίο οι Αθηναίες συμμετείχαν στις κυριότερες θρησκευτικές γιορτές της πόλης. Στα Λήναια7 και στα Ανθεστήρια8 προς τιμήν του Διονύσου. Στα Ανθεστήρια υποδέχονταν τη γιορτή του ερχομού της ανοίξεως, των πρώτων λουλουδιών και του νέου κρασιού. Η γιορτή κρατούσε τρεις ημέρες. Συμμετείχαν επίσης στην μεγάλη πομπή των Παναθηναίων9 που ήταν η επισημότερη γιορτή των αρχαίων Αθηνών προς τιμήν της πολιούχου της πόλεως θεάς Αθηνάς. Όλο το χρόνο, τέσσερις κοπέλες από καλές οικογένειες της Αθήνας, ύφαιναν το ιερό πέπλο. Το πέπλο αυτό ήταν κίτρινο και κεντημένο με σκηνές από τη Γιγαντομαχία. Έπειτα, το πέπλο μεταφερόταν γύρω-γύρω στην πόλη πάνω σε μια καρότσα με μορφή καραβιού, την οποία ακολουθούσε μια μεγαλοπρεπής, εορταστική πομπή. Στην πομπή, βάσει των απεικονίσεων της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα, οι κοπέλες κουβαλούν κάνιστρα, τα οποία θα παραδώσουν στον υπεύθυνο της τελετής.
Ουσιαστική συμμετοχή είχαν στα Θεσμοφόρια10. Τα Θεσμοφόρια τελούνταν προς τιμή της θεάς Δήμητρας. Συμμετείχαν αποκλειστικά γυναίκες. Βασική αρχή των Θεσμοφορίων αποτελούσε ο αποκλεισμός του ανδρικού φύλου και η συγκρότηση μίας ένωσης γυναικών, μέσω της οποίας τονιζόταν ο ρόλος τους στη γονιμότητα και συμβολικά στην ευφορία της καλλιεργήσιμης γης. Ο εορτασμός τους διαρκούσε τρεις μέρες και ακολουθούσαν μία συγκεκριμένη τελετουργία. Οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της γιορτής συγκεντρώνονταν στο ιερό της Δήμητρας και έτσι είχαν την ευκαιρία να περάσουν κάποιες μέρες μακριά από το σπίτι τους. Είχαν τη δυνατότητα να φέρουν μαζί τους και τα παιδιά τους, εάν αυτά βρίσκονταν σε ηλικία που ακόμη τα θήλαζαν. Οι σύζυγοι ήταν υποχρεωμένοι όχι μόνο να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για να παραστούν οι γυναίκες τους στη γιορτή, αλλά και να αναλάβουν τα προβλεπόμενα έξοδα. Στα Θεσμοφόρια δεν επιτρεπόταν η συμμετοχή των παρθένων.
Άλλη μία συμβολή των γυναικών στη δημόσια ζωή ήταν το ιερατικό αξίωμα που ασκούσαν στα πλαίσια της λατρείας των γυναικείων θεοτήτων. Τα καθήκοντα τους ήταν να επιβλέπουν και να διευθύνουν τις λατρευτικές τελετές, όπως τις προσευχές και τις προσφορές και να προστατεύουν την ιερή περιουσία. Μόνο η εκάστοτε ιέρεια είχε δικαίωμα να μεταβεί στο άβατο του ναού και καμία τελετουργική πράξη δεν μπορούσε να εκτελεστεί χωρίς την παρουσία της. Να τονιστεί επίσης ότι το ιερατικό αξίωμα αποτελούσε κληρονομικό δικαίωμα για τις γυναίκες ιερείς ή αγοραζόταν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Εντελώς διαφορετικά ζούσαν οι εταίρες11. Απολάμβαναν ελευθερίες, ευρισκόμενες σε μια διαφορετική κατάσταση από τις υπόλοιπες γυναίκες. Σε αντίθεση με τις άλλες γυναίκες, αυτές είχαν γνώσεις της λογοτεχνίας και δεν τους ήταν άγνωστη η τέχνη. Η θέση των καλλιεργημένων και μορφωμένων εταίρων ήταν τελείως διαφορετική. Συμμετείχαν ελεύθερα στα συμπόσια των ανδρών. Στα σπίτια τους μαζεύονταν πλήθος νέων. Τις θαύμαζαν, έστηναν γι’ αυτές χρυσά αγάλματα, οι ποιητές τις εγκωμίαζαν στα έργα τους. Πολλές έγιναν διάσημες για την εξυπνάδα και το πνεύμα τους όπως η Φρύνη, ενώ η αθηναϊκή λογοτεχνία γνωρίζει συλλογές επιγραμμάτων που γράφτηκαν από εταίρες. Η θέση της γυναίκας στην πολιτική ζωή των Αθηνών
Στην καθεαυτό πολιτική ζωή των Αθηνών η θέση των γυναικών ήταν ανύπαρκτη. Οι γυναίκες δε θεωρούνταν πολίτες. Δεν είχαν δικαίωμα εγγραφής στους καταλόγους των πολιτών. Εγγράφονταν μόνο στους καταλόγους της φατρίας τους. Επιπλέον δεν είχαν δικαίωμα κατοχής εγγείου ιδιοκτησίας -επομένως ούτε κληρονομιάς-, το οποίο αποτελούσε βασικό κριτήριο για την ιδιότητα του πολίτη. Ακόμη δεν είχαν τη δυνατότητα άσκησης δικαιοπραξιών. Δεν τους επιτρεπόταν δηλαδή να χειρίζονται οι ίδιες τις αστικές υποθέσεις τους. Για το λόγο αυτό εκπροσωπούνταν ενώπιον της πολιτείας από τον κύριό τους. Κατά συνέπεια στερούνταν των πολιτικών δικαιωμάτων που απολάμβαναν οι άνδρες. Ταυτόχρονα όμως έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη μεταβίβαση της ιδιότητας του πολίτη. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατά κάποιο τρόπο ανήκαν, έστω εμμέσως στην ευρύτερη πολιτική κοινότητα.
Ο ρόλος αυτός συνίστατο στο γάμο. Ο μόνος νόμιμος γάμος στην αρχαία Αθήνα ήταν εκείνος που ένωνε έναν πολίτη με την αστή12 κόρη ενός άλλου πολίτη. Μάλιστα από το 451 π.Χ αυτό αποτέλεσε νόμο του αθηναϊκού κράτους με ψήφισμα από την Εκκλησία του Δήμου, κατόπιν εισηγήσεως του Περικλή. Απέβλεπε στην ομοιογένεια και τη συνοχή του πολιτικού σώματος. Βλέπουμε λοιπόν ότι η αστή δεν είχε δικαίωμα να συμμετέχει στα πολιτικά δρώμενα, παρότι προέρχονταν από το σώμα των πολιτών. Όμως, ένας Αθηναίος πολίτης ήταν απαραίτητο να έρθει εις γάμου κοινωνίαν με μία αθηναία αστή, προκειμένου τα παιδιά του να μη θεωρηθούν νόθα. Επιπρόσθετα, εάν επρόκειτο για αγόρια θα μπορούσαν να αποκτήσουν την πολύτιμη ιδιότητα του πολίτη και να έχουν δικαίωμα στην πατρική κληρονομιά.
Να αναφέρουμε επίσης την περίπτωση της επικλήρου13. Ήταν γυναίκα που βρισκόταν να είναι η μοναδική κληρονόμος της πατρικής περιουσίας. Επειδή η ίδια δεν είχε δικαίωμα κατοχής γης, συνεπώς ούτε κληρονομιάς, είχε το δικαίωμα ο πλησιέστερος συγγενής να τη διεκδικήσει σε γάμο. Ο θεσμός αυτός υποδηλώνει την τεράστια σημασία που δίνονταν στα θέματα διαφύλαξης της περιουσίας του οίκου και της διατήρησης των γενών.
ΙΙ. ΣΠΑΡΤΗ
Ο ρόλος της Σπαρτιάτισσας στην οικογένεια
Οι γυναίκες της Σπάρτης τύγχαναν διαφορετικής αντιμετώπισης από τις Αθηναίες. Λόγω της ολιγανθρωπίας που αντιμετώπιζαν οι Σπαρτιάτες, η μητρότητα καταλάμβανε εξέχουσα σημασία. Τα θηλυκά μέλη της οικογενείας παρέμεναν σε αυτήν μέχρι κάποια ηλικία. Μετά τα αναλάμβανε το κράτος, όπως και τα αγόρια. Η κατάλληλη ηλικία γάμου για μια Σπαρτιάτισσα ήταν γύρω στα είκοσι έτη. Γεγονός που σήμαινε ότι είχε ολοκληρώσει βιολογικά την ανάπτυξή της, σε αντίθεση με τη γυναίκα των Αθηνών που παντρευόταν στην εφηβεία. Όταν έφθανε σε αυτή την ηλικία, ο πατέρας -κυρίως στις αριστοκρατικές τάξεις- αναλάμβανε να βρει το γαμπρό για τη γαμήλια συμφωνία. Έπειτα, στη Σπάρτη συνηθίζονταν η αρπαγή14 των γυναικών από τους άνδρες, πράγμα άγνωστο στην αθηναϊκή κοινωνία. Στο σπίτι του γαμπρού όπου μεταφέρονταν η κοπέλα, την αναλάμβανε μία γυναίκα του σπιτιού η νυμφεύτρια15. Της έκοβε τα μαλλιά και την έντυνε με αντρικά ρούχα. Τη νύχτα την επισκεπτόταν ο γαμπρός με σκοπό να συνευρεθούν. Αυτός ο γάμος συνήθως έμενε για μερικά χρόνια κρυφός. Το πιθανότερο είναι να πρόκειται για «γάμο υπό δοκιμή»16. Αν από το γάμο αυτό δεν προέκυπταν απόγονοι, που ήταν το ζητούμενο, τότε ο γάμος λυόταν. Ενδέχεται όμως να κρατούνταν μυστικός ο γάμος, εάν ο άνδρας δεν είχε συμπληρώσει το τριακοστό έτος. Ο λόγος ήταν ότι απαγορευόταν να ζήσει το ανδρόγυνο μαζί, πριν την συμπλήρωση της παραπάνω ηλικίας από τον ίδιο. Να προσθέσουμε επίσης ότι οι Σπαρτιάτισσες, λόγω της αγωγής τους δεν ασχολούνταν με την οικιακή οικονομία. Δεν καταπιάνονταν με το νοικοκυριό και τις ασχολίες του σπιτιού. Με τις δουλειές αυτές καταπιάνονταν το υπηρετικό προσωπικό. Οι δούλες δηλαδή. Εδώ παρατηρούμε μία ακόμη διαφορά νοοτροπίας σε σχέση με τις Αθηναίες νοικοκυρές που έχουν επιφορτισθεί οι ίδιες τα του οίκου τους.
Η κοινωνική θέση της γυναίκας στη Σπάρτη
Τα κορίτσια μετά τη γέννησή τους παραδίδονταν στην οικογένειά τους για να ανατραφούν, εφόσον δεν παρουσίαζαν κανενός είδους καχεξία ή δυσμορφία. Σε αυτή την περίπτωση τα εξέθεταν, όπως και τα αντίστοιχα δύσμορφα και καχεκτικά αγόρια στους Αποθέτες 17. Η διαφορά σε σχέση με την Αθήνα ήταν ότι η απόφαση για την έκθεση των βρεφών δεν αποτελούσε ιδιωτική υπόθεση του πατέρα, αλλά ανέκκλητη απόφαση της Γερουσίας. Ήταν δηλαδή κρατική υπόθεση, εντασσόμενη στα πλαίσια του ευγονισμού18, που συνιστούσε την επιλεκτική προτίμηση στα υγιή και αρτιμελή παιδιά.
Από κάποια ηλικία και μετά η πολιτεία, που θεωρούσε κτήμα της όλα τα παιδιά των Σπαρτιατών, αναλάμβανε την αγωγή των νεαρών κοριτσιών. Η εκπαίδευσή τους δεν διέφερε από εκείνη των αγοριών. Συναναστρέφονταν σε αγέλες με σκοπό να σκληραγωγηθούν, όπως τα συνομήλικα τους αγόρια. Υπόκειντο σε παρόμοιες αθλητικές δοκιμασίες και διαφόρων ειδών κακουχίες, ελαφρώς ενδεδυμένα. Παράλληλα εμφανίζονταν στις θρησκευτικές εορτές μύησης, όπως τα Υακίνθια19. Στη συγκεκριμένη θρησκευτική εκδήλωση έπαιρναν μέρος και τα αγόρια.
Η Σπαρτιατική κοινωνία έριχνε το μεγαλύτερο βάρος της στη σφυρηλάτηση των κοινωνικών δεσμών μεταξύ των ελευθέρων Σπαρτιατών και Σπαρτιατισσών. Έθετε σε δεύτερη μοίρα την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Θεωρούσαν τη Σπάρτη ως μια μεγάλη οικογένεια. Πρόκριναν την υπαγωγή του ατόμου και της οικογενείας στην ευρύτερη κοινωνική ομάδα, μέσω της παροχής παρόμοιας εκπαίδευσης σε αγόρια και κορίτσια. Εντός του πλαισίου αυτού επιτρέπονταν το να εκτίθενται στα μάτια του άρρενος πληθυσμού τα γυμνά ή ντυμένα ανάλαφρα γυναικεία κορμιά. Η εμφάνιση των γυναικών, άλλωστε, έπαιζε το βασικότερο ρόλο στην επιλογή τους από τους συντρόφους τους. Η προίκα διαδραμάτιζε δευτερεύοντα ρόλο. Επιπλέον η σπαρτιατική αγωγή τους προσέδιδε μια πιο αρρενωπή συμπεριφορά από τις γυναίκες των άλλων πόλεων. Ο ίδιες, συναισθανόμενες την αυξημένη κοινωνική τους θέση λειτουργούσαν με αυτό τον τρόπο, έχοντας την πλήρη υποστήριξη του κράτους.
Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετούσε ο θεσμός της πολυανδρίας20. Η συνήθεια αυτή ήταν αρκετά διαδεδομένη. Σύμφωνα με την πολυανδρία την ίδια γυναίκα μοιράζονταν δύο, τρεις, τέσσερις ή πέντε άνδρες, οι οποίοι συνήθως ήταν αδέλφια. Αυτό το έθιμο επεκτείνονταν και στην περίπτωση που ένας ηλικιωμένος είχε νέα σύζυγο και επιθυμούσε να αποκτήσει παιδιά με το να τη φέρει σε επαφή με έναν νέο και ρωμαλέο άνδρα. Όποιος επίσης για κάποιους λόγους δεν επιθυμούσε να παντρευτεί, είχε τη δυνατότητα να ζητήσει μια παντρεμένη γυναίκα και με την προϋπόθεση της συγκατάθεσης του συζύγου της να αποκτήσει μαζί της παιδιά. Διαπιστώνουμε επομένως ότι, αποκλειστικός στόχος αυτής της σπαρτιατικής πρακτικής ήταν πέρα από την ηθική η υποστήριξη των δικαίων και των συμφερόντων της σπαρτιατικής πολιτείας. Βασική επιδίωξή τους ήταν να διατηρήσουν τη στρατιωτική τους ισχύ και να αποτρέψουν την οποιαδήποτε εξέγερση των πολυαρίθμων ειλώτων, οι οποίοι καραδοκούσαν. Η θέση της γυναίκας στην πολιτική ζωή της Σπάρτης
Οι Σπαρτιάτισσες δεν είχαν άμεση συμμετοχή στο πολιτικά δρώμενα της πόλης τους. Αναμφισβήτητα όμως απολάμβαναν μεγαλύτερη ελευθερία από τις γυναίκες της Αθήνας. Ασκούσαν αναμφίβολα επιρροή στους άνδρες τους. Όμως, η θεώρηση της Σπάρτης ως γυναικοκρατούμενης21 πόλης, έχει να κάνει περισσότερο τόσο με τη σχετική ελευθερία των γυναικών όσο κυρίως με τη ανεξάρτητη οικονομική τους θέση στη Σπαρτιατική πολιτεία. Η περίπτωση της πατρούχου22 είναι χαρακτηριστική. Είναι ανάλογη της επικλήρου. Με μία βασική όμως διαφορά. Η πατρούχος μοναχοκόρη έχει δικαίωμα να κληρονομήσει την περιουσία του πατέρα της. Αυτή η κληρονομιά μπορεί να θεωρηθεί και ως προίκα. Όμως και ο πατέρας που βρίσκονταν εν ζωή, προίκιζε με ένα σεβαστό περιουσιακό του κομμάτι την κόρη του. Εξάλλου ο ίδιος ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά23 αναφέρει ότι στην εποχή του, τον 4ο αιώνα π.Χ, τα δύο πέμπτα της συνολικής καλλιεργήσιμης έκτασης ανήκαν σε γυναίκες. Αυτό, βεβαίως, ενδέχεται να οφείλεται και στην ολιγανδρία της Σπάρτης εκείνη την εποχή, λόγω των αλλεπάλληλων πολέμων. Έτσι εξηγείται η συγκέντρωση τόσων κλήρων στα χέρια λίγων γυναικών, με επακόλουθο την αύξηση της πολιτικής επιρροής τους. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Όπως διαπιστώνουμε η θέση της γυναίκας στις πόλεις των Αθηνών και της Σπάρτης, στο πλαίσιο της οικογενειακής, της κοινωνικής και πολιτικής ζωής διέφερε σημαντικά. Στην Αθήνα, από πολιτική άποψη, η γυναίκα Αστή ήταν απαραίτητη γιατί ο σύζυγός της αποκτούσε μέσω αυτής γνήσιους απογόνους και ελεύθερους πολίτες. Ενώ ο ρόλος της στα πλαίσια της οικογένειας και της κοινωνίας έπεται σε σημασία του πολιτικού. Αντίστοιχα στη Σπάρτη είδαμε ότι η λιτή σπαρτιατική αγωγή των γυναικών αντανακλούσε τη θέση τους στην κοινωνία, με βασικότερο χαρακτηριστικό την ενσωμάτωσή τόσο των ιδίων, όσο και των ανδρών σε μία ευρύτερη λειτουργικά κοινωνική ομάδα με γνώμονα το συμφέρον του κράτους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1 Α. Πετροπούλου, «Οικογενειακοί θεσμοί» στο Α. Μηλιός κ.ά, Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος στην Αρχαία Ελλάδα, (Πάτρα 2000): 308 2 Στο ίδιο: 288 3 Α. Πετροπούλου, ό.π: 296 4 Στο ίδιο: 296 5 Elaine Fantham κ.ά, Οι γυναίκες στον αρχαίο κόσμο, (Αθήνα 2004): 140 6 Στο ίδιο: 148 7 Στο ίδιο: 123 8 Στο ίδιο: 123 9 Fantham, ό.π: 120 10 Στο ίδιο: 121 11 Βάλια Ξενίδου Schild, Οι γυναίκες στην ελληνική αρχαιότητα, (Αθήνα 2001): 234 12 Α. Μήλιος, «Η έννοια του ελεύθερου πολίτη» στο Α. Μήλιος κ.α, Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος στην Αρχαία Ελλάδα, (Πάτρα 2000): 59 13 Α. Πετροπούλου, ό.π: 285 14 Ξενίδου Schild, ό.π: 239 15 Πετροπούλου, ό.π: 302 16 Ξενίδου Schild, ό.π: 241 17 Πετροπούλου, ό.π: 315 18 Στο ίδιο: 315 19 Ξενίδου Schild, ό.π: 237 20 Πετροπούλου, ό.π: 303 21 Ξενίδου Schild, ό.π: 245 22 Πετροπούλου, ό.π: 292 23 Στο ίδιο: 292
του Κωνσταντίνου Ν. Τσαπάκη*
Μία γρήγορη αναδρομή στην ιστορική μας πορεία, φανερώνει ότι παρόλο που δεν υπήρξαμε ποτέ ισχυροί οικονομικά και στρατιωτικά, εντούτοις αφήσαμε ανεξίτηλα ίχνη στην ιστορία της Ανθρωπότητας λόγω Πολιτισμού. Δηλαδή, το έλλειμμα της υλικής ισχύος αναπληρώθηκε με στοιχεία άυλα όπως η Σκέψη, εκπεφρασμένη και διαδεδομένη μέσω της Ελληνικής Γλώσσας, σε έναν μοναδικό πλούτο εκφραστικότητας, σαφήνειας και ακριβολογίας. Διαβάστε περισσότερα…
Ίσως να το έχετε ξανακούσει ίσως και όχι, τα ημερολόγια στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αρχαία Αθήνα δεν είχαν καμία σχέση με τα σημερινά. Κι αυτό γιατί το αρχαίο ελληνικό ημερολόγιο ήταν το λεγόμενο σέληνο-ηλιακό με μήνες που παρακολουθούσαν τις φάσεις της Σελήνης.
Επιπλέον προσέθεταν έναν εμβόλιμο μήνα. Μάλιστα, κάθε ελληνική πόλη είχε τις δικές της ονομασίες για τους μήνες.
Οι Αθηναίοι, λοιπόν, όπως και άλλα ελληνικά κράτη όπως είναι οι Βαβυλώνιοι και οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν ένα ημερολόγιο που οι μήνες του ημερολογίου συμβάδιζαν με τους φυσικούς σεληνιακούς μήνες.
Τα ονόματα των μηνών ήταν Εκατομβαίων, Μεταγειτωιών, Βοηδρομιών, Πυανοψιών, Μαιμακτηριών, Ποσειδεών, Γαμηλιών, Ανθεστηριών, Ελαφηβολιών, Μουνιχιών, Θαργηλιών, Σκιροφοριών.
Ουσιαστικά αυτά τα ονόματα αυτά τα έπαιρναν από τις βασικές γιορτές που γίνονταν μέσα σε αυτή την περίοδο. Και επειδή ο κάθε σεληνιακός μήνας διαρκεί 29,5 μέρες οι Αθηναίοι προσέθεταν κάθε 3 χρόνια έναν εμβόλιμο 13ο μήνα για να συμβαδίζουν οι μήνες με τις εποχές.
Επιπλέον οι Αθηναίοι διαιρούσαν τα έτη τους με βάση τον αριθμό των φυλών που είχαν πάρει τα ονόματα τους από μυθικούς ήρωες. Οι 12 φυλές αντιστοιχούσαν σε 12 μήνες.
https://www.pronews.gr/istoria/935306_gnorizate-etsi-onomazan-toys-mines-oi-arhaioi-ellines
antifono.grΦώτης Σχοινάς Ιουλίου 2020
Τά Ἑλληνικά γράμματα γονιμοποίησαν τόν Χριστιανισμό κατά τήν πρώτη μ. Χ. χιλιετία καί στήν αὐγή τῶν νεωτέρων χρόνων γονιμοποίησαν τόν νεωτερικό Εὐρωπαϊκό πολιτισμό. Μποροῦμε βάσιμα νά ἰσχυρισθοῦμε ὅτι ἀπετέλεσαν τήν γονιμοποιό μήτρα τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ὀρθόδοξου πολιτισμοῦ καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς νεωτερικότητος. Ἡ συνάντηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τόν Χριστιανισμό ὑπῆρξε τό μέγιστο πολιτισμικό γεγονός στήν πνευματική ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπως ἔχει γραφεῖ «ἡ ἱστορική συνάντηση τοῦ Χριστιανισμοῦ μέ τόν Ἑλληνισμό ὑπῆρξε χωρίς ἀμφιβολίαν τό μεγαλύτερο κοσμοϊστορικῆς σημασίας γεγονός πού ἐπήγαγε τήν βαθύτερη καί ριζικώτερη τομή στήν καθόλου ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος».[1] Ἡ συνάντηση καί σύζευξη αὐτή παρήγαγε τόν Ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό στήν Ἀνατολή καί τόν Λατινικό Σχολαστικισμό στή Δύση τήν περίοδο τοῦ Μεσαίωνα. Τήν περίοδο τῆς Ἀναγεννήσεως πάλι τά Ἑλληνικά γράμματα εἶχαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ἡ ἀφύπνιση τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τόν λήθαργο τοῦ Μεσαίωνα βασίσθηκε στήν – κοιταγμένη μέ ἄλλο μάτι πλέον – κλασσική ἑλληνορωμαϊκή παιδεία.
Καθ̉ ὅλους τούς νεωτέρους χρόνους οἱ λαοί τῆς Εὐρώπης καί τῶν ΗΠΑ εἶχαν τήν κλασσική παιδεία ὡς ὁδηγητικό κανόνα τῆς πορείας των. Ἡ Γαλλική Ἐπανάσταση καί ἡ Ἀμερικανική Ἐπανάσταση καί κατ̉ ἐπέκτασιν ἡ Γαλλική Δημοκρατία καί ἡ Ἀμερικανική Δημοκρατία εἶχαν ὡς πρότυπο κυρίως τήν Ρωμαϊκή Δημοκρατία (res publica populi Romani) καί δευτερευόντως, ἀλλ’ὄχι ἀμελητέως, τήν Ἀθηναϊκή Δημοκρατία. Οἱ Γεραμανοί στράφηκαν κυρίως στήν κλασσική Ἑλλάδα γιά νά βροῦν τίς ρίζες καί τή ταυτότητα τοῦ κατακερματισμένου ἔθνους των, τῆς Γεραμανικότητας, ὅθεν καί ἐκαλλιέργησαν σέ ὕψιστο βαθμό τά Ἑλληνικά Γράμματα. Ὅπως ἔχει γραφεῖ γιά τήν ἐκπαίδευση τῆς Εὐρώπης καί τῶν ΗΠΑ κατά τόν 19ο-20ο αἰῶνα: «Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, όταν δημιουργήθηκαν τα εθνικά κράτη και θεμελιώθηκαν τα εθνικά συστήματα εκπαίδευσης, η βιομηχανική επανάσταση, ανατρέποντας παραδοσιακές δομές και λειτουργίες, ευνόησε τήν εμφάνιση ιδεολογικών ρευμάτων που ανέπτυξαν νέες μορφές πάλης των εργατών κατά της εκμετάλλευσης. Καταιγιστικές ήταν και οι επιστημονικές εξελίξεις, που έδωσαν μιά αισιόδοξη προοπτική προόδου και ώθησαν στην εφαρμογή του θετικισμού στην φιλοσοφία. Μέσα σ̉ αυτή τη δίνη των αλλαγών πρωταρχικός σκοπός της εκπαίδευσης κατά τον Green ήταν η διαμόρφωση των εθνικών συνειδήσεων και η ενίσχυση των θεσμών εξουσίας του εθνικού κράτους. Η εκπαίδευση έφερε τη σφραγίδα “της ιδεολογικής ηγεμονίας των κυρίαρχων τάξεων.” Υπό αυτή την οπτική ιδρύματα όπως το Oxford, το Harvard, το Lycne Luis-Le-Grand παρείχαν, κατά τις αντιλήψεις της εποχής, εκπαίδευση υψηλού επιπέδου και αποσπούσαν εγκωμιαστικές κριτικές, λόγω της επιτυχημένης συμβολής τους στην αποστολή που τους είχε ανατεθεί…Σ̉ όλες τις περιπτώσεις κριτήριο ποιότητας θεωρήθηκε η επίτευξη ενός συγκεκριμένου και κοινωνικά προσδιορισμένου στόχου, κριτηρίου με καθαρά λειτουργικές και εργαλειακές διαστάσεις. Παρ̉ όλα αυτά για το σύνολο των ανθρώπων της διανόησης και των κοινωνικών και πολιτικών κύκλων της εποχής, βασικό στοιχείο ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης ήταν η διδασκαλία των ανθρωπιστικών σπουδών και κυρίως των κειμένων της αρχαίας κλασικής γραμματείας. Οι ανθρωπιστικές σπουδές, εξ αιτίας της εγγενούς μορφωτικής τους αξίας αλλά και των δυσκολιών στην προσέγγιση των αρχαιοελληνικών κειμένων, θεωρήθηκαν απόλυτο κριτήριο ποιότητας και μάλιστα απαλλαγμένο από “εγκόσμιες υστεροβουλίες”, παρ̉ όλο που εν τέλει είχαν πρακτική χρησιμότητα που απαιτούσε η άσκηση δημοσίου λειτουργήματος…Στην περίοδο που μεσολάβησε από τον 19ο αιώνα μέχρι τά πρώτα χρόνια μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν συνέβησαν μεγάλες εκπαιδευτικές αλλαγές, εκτός ίσως από την επιρροή της προοδευτικής παιδαγωγικής στις διδακτικές προσεγγίσεις και την ενίσχυση των φυσικών επιστημών στα Προγράμματα Σπουδών, εξ αιτίας των πιέσεων που άσκησαν ο θετικισμός, ο πραγματισμός και η εντυπωσιακή πρόοδός τους».[2] Ἡ παιδεία τῶν λαῶν αὐτῶν ὡς καί τό 1960 περίπου εἶχε ὡς βάση τήν κλασσική ἑλληνορωμαϊκή παιδεία. Μέ βάση τήν παιδεία αὐτή, ὅπως ἀναφέρει ὁ Σάϊμον Γκότχιλντ, οἱ Ἄγγλοι στά τέλη του 19ου καί στίς ἀρχές τοῦ 20ου αἰῶνα ἀσκοῦσαν τήν διοίκηση στήν ἀχανή αὐτοκρατορία τους. Ὅπως γράφει: «Ἡ Βρετανία τοῦ δεκάτου ἐνάτου αἰώνα ἦταν μιά κουλτούρα πού βίωσε ριζικές ἀλλαγές. Ἡ καλλιτεχνική ἐπανάσταση τοῦ ρομαντισμοῦ δέν μπορεῖ νά διαχωριστεῖ ἀπό τό φιλελληνισμό τῶν σημαντικότερων συγγραφέων του. Ἡ ἐκπαιδευτική πρακτική καί ἡ ἐκπαιδευτική θεωρία, πού διαμόρφωσαν τή σκέψη τῶν ἡγεμόνων τῆς Βρετανικῆς Αὐτοκρατορίας ἀλλά καί τίς κυρίαρχες μορφές στή δημόσια ζωή τῆς χώρας, ἀσχολήθηκαν συστηματικά μέ τή θέση τῶν ἀρχαίων συγγραφέων. Τά ἑλληνικά καί τά λατινικά ἀποτελοῦσαν ἐφόδιο τοῦ βικτοριανοῦ πνεύματος».[3] Καί ἡ βάση τῆς Ἀμερικανικῆς ἐκπαιδεύσεως ἦταν πάνω-κάτω ἡ αὐτή. Τό γεγονός πού συγκλόνισε τήν Ἀμερική καί συνέβαλε καθοριστικά στήν ἀλλαγή τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ της προσανατολισμοῦ ἦταν ἡ ἐπιτυχία τῶν Σοβιετικῶν στίς Διαστημικές Πτήσεις γύρω στό 1960, τό περίφημο «σπούτνικ σόκ». Ἡ Ἀμερική ἔπρεπε νά φθάσει καί νά ξεπεράσει τή Σοβιετική Ἕνωση στήν ἐξερεύνηση τοῦ Διαστήματος. Ὅθεν τά Προγράμματα τῶν Σπουδῶν της ἄλλαξαν κατεύθυνση, ἐγκατέλειψαν τόν ἀνθρωπιστικό χαρακτῆρα τους καί ἔλαβαν χαρακτῆρα περισσότερο τεχνοκρατικό. Δόθηκε περισσότερη ἔμφαση στήν Τεχνολογία καί δή στίς Νέες Τεχνολογίες τῆς Πληροφορικῆς. Ἔκτοτε, συνεπικουρούσης σύν τῷ χρόνῳ τῆς ἐπιβολῆς τῆς ἐλευθέρας ἀγορᾶς ὡς παγκοσμίου οἰκονομικοῦ μοντέλου, τοῦ νεοφιλελευθερισμοῦ, τῆς ἀνταγωνιστικότητος καί τῆς ραγδαίας ἐξελίξεως τῆς Τεχνολογίας τῆς Πληροφορικῆς, ἐγκαταλείπονται ἤ καλύτερα ὑποχωροῦν σημαντικά οἱ κλασσικές σπουδές στό ἐκπαιδευτικό σύστημα τῶν προηγμένων ἐπιστημονικά, οἰκονομικά καί τεχνολογικά κοινωνιῶν.Ἡ Παιδεία ὑποτάσσεται στήν Οἰκονομία. Τό ζητούμενο εἶναι πλέον ἡ κατάρτιση καί ἐπανακατάρτιση σέ βασικές δεξιότητες (ἐξ οὗ καί ἡ περιλάλητη “διά βίου μάθηση”) τῶν μαθητῶν, ὥστε νά εἶναι ἕτοιμοι στήν ραγδαία ἐξελισσομένη ἀγορά τῆς ἐργασίας. Πλέον ὁ μαθητής δέν κατακτᾶ ὁρισμένες σταθερές γνώσεις σέ ὁρισμένα ἐπιστητά τοῦ φυσικοῦ καί κοινωνικοῦ βίου, ἀλλά τό ἀπαιτούμενο εἶναι νά ἀποκτήσει ὁρισμένες δεξιότητες (μεταγνωστικές, νοητικές, γλωσσικές, συνεργατικές, ἐπικοινωνιακές, δεξιότητες ζωῆς-life skills), ὥστε νά εἶναι σέ θέση «νά κάνει ὅ,τι τοῦ ζητήσουν» οἱ διάφοροι ἐργοδότες του στό μέλλον, στά διάφορα ἐπαγγέλματα (ὄχι ἕνα σταθερό) πού θά ἀσκήσει στήν ἐργασιακή δραστηριότητά του. Τό Σχολεῖο ἀπό ἵδρυμα μεταδόσεως γνώσεων ἔχει μετατραπεῖ ἤ τείνει νά μετατραπεῖ σέ φορέα ἀναπτύξεως τῶν διαφόρων δεξιοτήτων πού ἀναφέραμε ἀνωτέρω. Ὅπως ἔχει γραφεῖ: «Στα χρόνια της ύστερης νεωτερικότητας, με την απελευθέρωση και παγκοσμιοποίηση των αγορών, την ενίσχυση των πολυεθνικών εταιρειών, την ιδιωτικοποίηση δραστηριοτήτων του δημόσιου τομέα, την κατάργηση των εργασιακών πρακτικών και ρυθμίσεων του παρελθόντος και την αντικατάστασή τους από νέες, την υιοθέτηση διαφορετικής εργασιακής κουλτούρας, θεμέλιο των οποίων υπήρξε η ραγδαία ανάπτυξη των Νέων Τεχνολογιών, σηματοδοτήθηκε η ανάδυση και ανάπτυξη της αποκαλούμενης οικονομίας της κοινωνίας της γνώσης. Οι απαιτήσεις της αγοράς μετατοπίζουν το κέντρο βάρους της ποιότητας από τις γνώσεις στις δεξιότητες/ικανότητες: γνωστικές, κοινωνικές, προσωπικές και επαγγελματικές, με παράπλευρη συρρίκνωση των ανθρωπιστκών σπουδών, αφού η ενότητα πνευματικής και επαγγελματικής προοπτικής που αυτές διασφάλιζαν ἔχει διαρραγεί. Η εργαλειακή γνώση και οι δεξιότητες αποτελούν πλέον, κατά την επικρατούσα αντίληψη, την πεμπτουσία της ποιοτικής εκπαίδευσης, η οποία κρίνεται εκ του αποτελέσματος (επιδόσεις μαθητών, επαγγελματικές προοπτικές, επικοινωνιακές δεξιότητες και ικανότητες ν̉ αντιλαμβάνονται, να αναλύουν και να διαχειρίζονται προβλήματα της καθημερινότητας) και όχι από τις εισροές. Πλέον την ποιοτική εκπαίδευση δεν μπορεί παρά να στοιχειοθετεί η ικανοποίηση όσων προτεραιοτήτων παραπέμπουν ευθέως στη στενή σχέση που οφείλει να ἔχει η εκπαίδευση με την οικονομία».[4]
Ὅπως εἴδαμε ἡ συμβολή τῶν κλασσικῶν γραμμάτων στήν ἀνάπτυξη τοῦ Χριστιανισμοῦ τήν πρώτη μεταχριστιανική χιλιετία καί στή διαμόρφωση τῆς Εὐρωπαϊκῆς νεωτερικότητας τη δεύτερη χιλιετία ἦταν καταλυτική. Ποιά ὅμως εἶναι ἡ τύχη τους στήν αὐγή τῆς τρίτης χιλιετίας; Μᾶλλον μηδαμινή − καί αὐτό, λυπηρόν εἰπεῖν, ὄχι ἐπ̉ ἀγαθῷ τῆς ἀνθρωπότητος.Οἱ κλασσικές σπουδές θεωροῦνται σπουδές ἄχρηστες καί περιττές. Ὁ ρόλος τους σήμερα εἶναι περιθωριοποιημένος καί ἡ ἀξία τους κλονισμένη καί σέ ἀμφισβήτηση. Ὁ σύγχρονος τεχνοκρατικός πολιτισμός δέν φαίνεται νά ἔχει καμμιά ἀνάγκη τίς κλασσικές σπουδές. Φαίνονται σάν ἀπομεινάρι ἑνός παρωχημένου κόσμου χωρίς καμμιά ἀξία καί χρησιμότητα στό σύγχρονο κόσμο.Ὁ καθηγητής Ἀντώνης Ρεγκάκος γράφει ἐπ̉ αὐτοῦ: «Η κλασική φιλολογία βρίσκεται – ακόμη μια φορά – σε κρίση. Όποιος αρέσκεται στην χάραξη μακρόπνοων προοπτικών με γνώμονα εξωτερικές χρονολογικές συγκυρίες θα μπορούσε να πει ότι η αρχαία ελληνική γραμματεία, αφού σημάδεψε την πρώτη μετά Χριστόν χιλιετία υπηρετώντας τόν Χριστιανισμό και τη δεύτερη υπηρετώντας την Αναγέννηση, τον Ανθρωπισμό και την Νεωτερικότητα, δεν φαίνεται να ἔχει καμιά ιδιαίτερη αποστολή στην αρχή της τρίτης χιλιετίας».[5]
Β. Ἡ γλωσσική καί διανοητική ἔκπτωση τῶν συγχρόνων μαθητῶν-φοιτητῶν
Ἔχουν γραφεῖ πολλά γιά τόν γλωσσικό καί διανοητικό ἀκρωτηριασμό τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν. Τό φαινόμενο ὅμως τοῦ γλωσσικοῦ καί διανοητικοῦ ἀκρωτηριασμοῦ δέν εἶναι ἀποκλειστικά ἑλληνικό. Παρατηρεῖται καί στή Γαλλία, χώρα μέ προηγμένη παιδεία καί κουλτούρα. Δύο σχετικῶς πρόσφατα κυκλοφορηθέντα βιβλία στήν Ἕλλάδα μαρτυροῦν γιά τήν γλωσσική καί διανοητική ἀποδυνάμωση σέ ἀνησυχητικό βαθμό τῶν Γάλλων μαθητῶν.
Ποῦ ὀφείλεται ὅμως αὐτή ἡ πανθομολογούμενη γλωσσική ἀνεπάρκεια καί πτώχευση τῆς σκεπτικῆς-λογικῆς ἱκανότητας τῶν συγχρόνων Γάλλων μαθητῶν; Στίς νέες μεθόδους ἐκμαθήσεως τῆς ἀνάγνωσης στήν πρωτοβάθμια ἐκπαίδευση κατά τήν Ν. Πολονύ.[6] Στίς νέες μεθόδους ἐκμαθήσεως τῆς ἀνάγνωσης καί γραφῆς ἐγκαταλείπεται ἡ σύνταξη τῆς προτάσεως ὡς θεμελιώδους μονάδας τοῦ λόγου καί ἀντ᾿ αὐτῆς εἰσάγεται ἡ λεγομένη κατανόηση τῆς δομῆς τοῦ κειμένου. Ἔτσι ὅμως πλήττεται ἀνεπανόρθωτα ἡ ὀργάνωση τῆς λογικῆς σκέψεως.[7] Στή θέση της προωθεῖται μία θολή καί ἐξωλογική κατανοητική μέθοδος ἐνορατικοῦ-διαισθητικοῦ τύπου πού ἀποσκοπεῖ μέν στή σύλληψη τῆς νοηματικῆς ὁλότητας τοῦ κειμένου, ἀδυνατεῖ ὅμως νά παρακολουθήσει τήν ἄρθρωση τῆς λογικῆς συνεκτικότητας τῶν νοημάτων καί τοῦ συντακτικοῦ τους ἁρμοῦ, καθιστώντας ἔτσι ἀνεπίτευκτη καί τήν πρωταρχικά ἐπιδιωκόμενη ὁλιστική κατανόηση.Ἔτσι κατά τήν Γαλλίδα φιλόλογο στό σύγχρονο Γαλλικό σχολεῖο ἐπιχειρεῖται μία συστηματική ἐπίθεση καί βίαιη ἐξάρθρωση τῆς λογικῆς στό ὄνομα μιᾶς προοδευτικῆς, ἀλλά τελείως ἀναποτελεσματικῆς μεταρρύθμισης.[8] Ἀκόμη τονίζει ἡ Γαλλίδα συγγραφεύς ὅτι εἶναι καταστρεπτική γιά τήν ἐκμάθηση τῶν Γαλλικῶν ἡ ἐγκατάλειψη τῆς συστηματικῆς διδασκαλίας τῶν κλασσικῶν γλωσσῶν, δηλαδή τῶν Λατινικῶν καί τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν.[9] Κατά τήν Γαλλίδα φιλόλογο εἶναι τεράστια ἡ σημασία γιά τήν ὀργάνωση τῆς σκέψης καί τήν ἐκμάθηση τῶν Γαλλικῶν ἡ διδασκαλία τῶν Λατινικῶν καί τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν.[10] Ἀκόμη στό σύγχρονο Γαλλικό σχολεῖο παραμελεῖται ἡ διαμόρφωση τῆς ἱστορικῆς συνείδησης, ἀπαραίτητης γιά τήν ἐπιβίωση τοῦ Γαλλικοῦ ἔθνους. Τό μῖσος γιά τό παρελθόν, γιά κάθε τί παρωχημένο, εἶναι κυρίαρχο στό ὄνομα τῆς λατρείας τοῦ «καινούργιου». Ἐπιχειρεῖται μία μεθοδευμένη ἐξάρθρωση τῆς ἱστορικῆς συνέχειας, τῆς ἀλληλουχίας τῶν γεγονότων, τῶν παλαιότερων μορφῶν σκέψεως πού ἀποτέλεσαν τό θεμέλιο τοῦ Γαλλικοῦ ἔθνους.[11] Εἶναι χαρακτηριστικό αὐτό πού ἀναφέρει ἡ Ν. Πολονύ ὅτι ἕνας ἐπιθεωρητής τοῦ Γαλλικοῦ ὑπουργείου Παιδείας συνέταξε μία ἀναφορά μέ ἡμερομηνία 10 Ὀκτωβρίου 2003 κατά ἑνός καθηγητῆ τῆς ἱστορίας, ὁ ὁποῖος εἶχε τολμήσει νά ἐξηγήσει στούς μαθητές ὅτι τό μάθημά του εἶχε σκοπό νά «τούς μεταδώσει τή συλλογική μνήμη, καί νά τούς ἀναπτύξει τό συναίσθημα ὅτι ἀνήκουν σ᾿ ἕνα σύνολο, στούς Γάλλους, στόν δυτικό κόσμο»[12].
Ἡ λέξη «κληρονομιά» μέ ὅ,τι αὐτή συνεπάγεται γιά τό σήμερα καί τό αὔριο, τό παρόν καί τό μέλλον ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό θολό λεκτικό μόρφωμα «κοινή κουλτούρα» πού περιορίζει σ᾿ ἕνα φευγαλέο παρόν, σ᾿ ἕνα σκιῶδες τώρα, δίχως χθές καί αὔριο, δίχως οὐσιαστικά συμπαγή πολιτισμική ὑπόσταση. Ὅμως ὁ ἄνθρωπος μέ ἱστορική συνείδηση ἔχει παρελθόν καί μέλλον, ὄχι μόνο παρόν. Ἡ σύγχρονη ἐκπαίδευση περιορίζει τόν Γάλλο πολίτη μόνο στό παρόν, τόν περιορίζει μόνο σέ μιά μετέωρη δίχως ἱστορικό βάθος καί μελλοντικό ὁρίζοντα παροντικότητα. Τό κυρίαρχο πάθος πού προωθεῖται ἀπό τή σύγχρονη ἐκπαίδευση εἶναι νά ζεῖς γιά τή στιγμή, γιά τό σήμερα, γιά τόν ἑαυτό σου ὄχι γιά τούς προγόνους, τούς ἀπογόνους, γιά τούς ἄλλους. Στό ὄνομα τοῦ διαφορετικοῦ – τοῦ πολιτισμικά διαφορετικοῦ – ἀπογυμνώνονται οἱ Γάλλοι μαθητές ἀπό τήν πολιτιστική κληρονομιά, τήν παρακαταθήκη τοῦ παρελθόντος. Πρόκειται οὐσιαστικά γιά μιά συλλογική αὐτοκτονία, ὅπως χαρακτηριστικά σημειώνει ἡ Ν. Πολονύ.[13]
Ἀλλά τό φαινόμενο τῆς διανοητικῆς-γλωσσικῆς πτώχευσης τῶν σημερινῶν νέων δέν εἶναι φαινόμενο ἀποκλειστικά Γαλλικό. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά τοῦ Ἀτλαντικοῦ, τήν Ἀμερική, ἀκούγονται φωνές ἀγωνίας γιά τήν κατάρρευση τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος. Πολλοί ἐκπαιδευτικοί ὅλων τῶν βαθμίδων τῆς ἐκπαιδεύσεως, ἀκόμη καί τῆς ἀνωτάτης, παραπονοῦνται στίς Η.Π.Α. γιά τήν ἀδυναμία τῶν συγχρόνων νέων νά διατυπώσουν μέ τάξη, σαφήνεια καί λογικό εἱρμό τίς σκέψεις τους εἴτε προφορικά εἴτε γραπτῶς. Ὁμιλοῦν γιά χαλαρότητα στή σύνταξη, γιά ἔλλειψη λογικῆς συνοχῆς, γιά ἔλλειψη λεκτικῆς “πληροφοριακότητας” καί σφιχτῆς “συνεκτικότητας”, γιά μειωμένη ἀκριβολογία, γιά σημασιολογική προχειρότητα στή χρήση τοῦ λόγου τῶν συγχρόνων νέων. Ἐν τέλει γιά “θολή σκέψη”, ἀφοῦ γλῶσσα και σκέψη συνάπτονται ἀρρήκτως.[14] Στό ἐν λόγῳ βιβλίο τῆς Jane M. Healy, PH. D., Μυαλά πού κινδυνεύουν. Γιατί τά παιδιά μας δέν σκέφτονται, μετάφραση Γκόλφω Τζελετοπούλου, ἐκδ. Λυχνία, Ἀθήνα 1996 στή σελίδα 92 διαβάζουμε ὅτι οἱ ἐκπαιδευτικοί στίς Η.Π.Α. ἐκφράζουν τή βαθιά τους ἀνησυχία γιά «μειωμένες ἀκουστικές ἐπιδεξιότητες (ἐνν. τῶν μαθητῶν), γιά ἀνικανότητα νά διατηρήσουν τήν προσοχή, νά καταλάβουν καί νά θυμοῦνται ὕλη πού παρουσιάστηκε προφορικά· ἀδυναμία ἱκανότητας νά βάλουν γεγονότα καί ἰδέες σέ εἱρμό καί τάξη στόν προφορικό καί στόν γραπτό λόγο· τάση γιά ἐπικοινωνία μέ χειρονομίες ἀντί μέ λέξεις· μειωμένη γνώση λεξιλογίου πάνω ἀπό τήν τετάρτη τάξη· πολλαπλασιασμό τῶν “βοηθητικῶν” λέξεων ἀντί γιά αὐθύπαρκτες λέξεις (“ξέρεις, σάν, τό πράγμα, λοιπόν”)· δυσκολία νά διακρίνουν τίς διαφορές τῶν ἤχων στίς λέξεις καί δυσκολία νά τίς βάλλουν στή σειρά. Αὐτό φαίνεται στή δυσκολία προφορᾶς καί ἀνάγνωσης μεγάλων λέξεων καί στήν ὀρθογραφία· ἀντιληπτική δυσκολία δυσκολότερων ἀναγνωστικῶν κειμένων· δυσκολία στήν κατανόηση μεγαλυτέρων προτάσεων, πλαγίων προτάσεων, ἀνώτερων συντακτικῶν δομῶν στίς μεγαλύτερες τάξεις· δυσκολία μετάβασης ἀπό τήν ἰδιωματική γλώσσα στό γραπτό λόγο». Ἀλλά καί στήν ἀνωτάτη ἐκπαίδευση τῶν Η.Π.Α. ἡ γλωσσική ἱκανότητα – καί ἡ ἄμεσα συναπτομένη μ᾿ αὐτήν σκεπτική ἱκανότητα– δέν εἶναι καθόλου ἱκανοποιητική καί ἐπαρκής. Ἡ ἀνωτέρω μνημονευθεῖσα Jane M. Healy γράφει τά ἑξῆς: «Μερικοί καθηγητές πανεπιστημίου μοῦ ἔλεγαν πρόσφατα πώς δέν μποροῦν νά πιστέψουν τίς δυσκολίες πού οἱ σημερινοί νέοι ἔχουν μέ τήν ἀναλυτική σκέψη. Γιά παράδειγμα, ἕνας πολύ γνωστός καθηγητής ψυχολογίας σέ ἕνα μεγάλο πανεπιστήμιο τῆς Φλόριντα εἶπε, “εἶναι πηγή ἔκπληξης γιά μένα τό πόσο πολλοί σπουδαστές δέν μποροῦν νά συγκεντρώσουν τίς ἰδέες τους. Δέν μποροῦν νά ἐκθέσουν μιά ἰδέα μετά τήν ἄλλη μέ λογικό τρόπο. Ἔχω στίς τάξεις μου μεγαλύτερους ἐνήλικους σπουδαστές καί νεότερους σέ μικρότερες τάξεις, καί εἶναι μέ τούς νεότερους πού ἔχω τίς περισσότερες δυσκολίες. Πραγματικά πιστεύω πώς αὐτό ὀφείλεται στίς μειωμένες λεκτικές ἐπιδεξιότητες. Ἄν δέν κατέχεις καλά τή γλῶσσα, δέν ἔχεις ἐργαλεῖο γιά νά σκεφτεῖς. Δέν ἔχεις σχηματίσει τίς κατάλληλες κατηγορίες λεκτικά γιά νά συνδέσεις τίς ἰδέες. Ἡ γλῶσσα ἀλλάζει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ὁ ἐγκέφαλος ὀργανώνει τίς κατηγορίες μέ τίς ὁποῖες ἐργάζεται. Γι᾿ αὐτούς τούς σπουδαστές ἡ ὅλη γλωσσική διεργασία ἁπλῶς δέν ὑπάρχει. Οἱ σύνδεσμοι μεταξύ τῶν ἰδεῶν, πού ἡ γλῶσσα προβλέπει λείπουν”»[15] Βλέπουμε λοιπόν τά γενικώτερα ἀδιέξοδα στήν ἐκπαίδευση τῆς Γαλλίας καί τῶν Η.Π.Α.Γιά τήν Ἑλληνική πραγματικότητα τά πράγματα εἶναι πολύ χειρότερα…
Γ. Ἡ ἀξία καί ἀναγκαιότητα τῶν κλασσικῶν σπουδῶν
Κατά τήν ἐποχή τῆς παγκοσμοιοποίησης, ὅπου τά προγράμματα σπουδῶν διαμορφώνονται σύμφωνα μέ τίς ἀνάγκες τῆς ἀγορᾶς καί συνάπτονται στενώτεροι δεσμοί ἀνάμεσα στήν ἐκπαίδευση καί τίς ἐπιχειρήσεις, ὅπου ὁ ἄνθρωπος θεωρεῖται χρηστική ὀντότητα καί πράττει ἀναλόγως, ἀνεξάρτητα ἀπό τόν τόπο διαμονῆς του, τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό του[16], ἡ ἑλληνική ἐκπαίδευση ὀφείλει νά ἀποτελέσει ἀνάχωμα διατηρώντας τό κάλλος, τήν αἰσθητική, καί τήν ἀκριβολογία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Νά διατηρήσει καί ἐμπεδώσει τίς οὑμανιστικές ἀξίες καί τόν λεγόμενο πολιτισμό τοῦ πνεύματος. Ὅπως ἔχει γραφεῖ ἡ παγκοσμιοποίηση ἐπιτάσσει νά διαμορφώσουμε ἐπειγόντως τήν ἐκπαίδευση ἔτσι ὥστε «να παρέχει μόνο εργαλειακή μάθηση και να υπηρετεί τα συμφέροντα της παγκόσμιας αγοράς, χωρίς να εστιάζει σε ανθρωπιστικές αξίες, όπως είναι η ανάγκη γιά ετερότητα, δικαιοσύνη, ισότητα και ελευθερία».[17]
Δυστυχῶς στίς μέρες μας προάγεται ἕνας ἐξισωτισμός πρός τά κάτω πού μᾶλλον ἰσοπέδωση εἶναι παρά ἰσότητα.Γιά τή Γαλλική ἐκπαίδευση ἔχει γραφεῖ: «Σέ ἐπιλεγμένα γαλλικά σχολεῖα ὅπου φοιτοῦν κυρίως μαθητές εὐπόρων καί μορφωμένων οἰκογενειῶν διδάσκονται, ὡς μαθήματα ἐπιλογῆς, οἱ λεγόμενες “νεκρές γλῶσσες”, δηλαδή τά Λατινικά καί τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά. Αὐτή ἡ ἐκπαιδευτική ἰδιαιτερότητα προσφέρει ἕνα πνευματικό πλεονέκτημα, χάρη στό ὁποῖο ἐνισχύονται οἱ πιθανότητες ἐπιτυχίας στόν διαγωνισμό γιά τίς Grandes Ecoles· τά Ἱδρύματα Ἀνωτάτης Παιδείας ὅπου προετοιμάζεται ἡ γαλλική élite. Οἱ νεκρές γλῶσσες ἐξασφαλίζουν, ἐμμέσως πλήν σαφῶς, τήν διατήρηση καί βελτίωση τοῦ οἰκογενειακοῦ οἰκονομικοῦ καί κοινωνικοῦ status. Ἡ ἐκπαιδευτική μεταρρύθμιση τήν ὁποία εἰσηγεῖται ἡ Ὑπουργός Παιδείας Najat Vallaud-Belkacem ἀποσκοπεῖ κατ̉ ἀρχήν στήν καταπολέμηση τῶν ἐκπαιδευτικῶν ἀνισοτήτων. Σέ αὐτό τό πνεῦμα, περιορίζεται δραστικά ἡ διδασκαλία τῶν ἀρχαίων γλωσσῶν, ὥστε νά ἀποτραπεῖ ἡ ἀναπαραγωγή τῶν ἀνισοτήτων αὐτῶν. Ἡ Ὑπουργός δέν ἐπιδιώκει νά ἐπεκτείνει τήν σπουδή τῶν ἀρχαίων στούς λιγότερο προνομιούχους μαθητές, ἀλλά οὐσιαστικά τήν καταργεῖ: ἐξισώνει διά τῆς ἰσοπέδωσης πρός τά κάτω… Τό ἑλληνικό κράτος, τά ἑλληνικά μορφωτικά ἱδρύματα καί ὁ Ἑλληνισμός τῆς Διασπορᾶς θά ὄφειλαν νά συμμαχήσουν μέσα στίς δυτικές κοινωνίες μέ ὅσους καί ὅποιους ἀγωνίζονται νά ἀποτρέψουν τήν διάβρωση τῶν κλασικῶν σπουδῶν. Στήν Γαλλία, πλεῖστες ὅσες προσωπικότητες τῆς πολιτικῆς, τῆς οἰκονομίας καί τῆς δημόσιας διοίκησης γνωρίζουν ἐξ ἰδίας πείρας τά ἀγαθά τῆς κλασικῆς παιδείας καί τήν σημασία της. Ὅμως, ἡ παρά φύσιν συμμαχία τῆς ἐκπαιδευτικῆς ἀμερικανοποίησης μέ ἀριστερῆς ἐμπνεύσεως ἐξισωτικά ἰδεολογήματα κατορθώνει σταδιακά νά ὑπερκεράσει τίς ἀμυντικές προσπάθειες. Τά δύο φαινομενικά ἀντιφατικά ρεύματα συγκλίνουν, καθώς συναντῶνται στόν ἀντι-ἐλιτισμό καί στόν οἰκονομισμό. Ἡ Ἑλλάδα ἔχει πρό πολλοῦ ὑποπέσει στήν ἴδια παγίδα, περιθωριοποιώντας στό ἐκπαιδευτικό της σύστημα τήν κλασική παιδεία, τά Ἀρχαῖα καί τά Λατινικά»[18].
Στά Ἑλληνικά ἔχει γραφεῖ ὅ,τι σπουδαιότερο δημιούργησε τό ἀνθρώπινο πνεῦμα. Ἡ ἀρχαία Ἑλληνική σκέψη ἀλλά καί ἡ χριστιανική σκέψη πρωτογενῶς διετυπώθησαν σέ αὐτή τή γλῶσσα. Ὅπως γράφει ὁ Ἰταλός διανοητής Nuccio Ordine: «Ὁμοίως, τήν πιό ἔξυπνη ἀπάντηση στήν ἀνόητη ἐρώτηση ὅποιου ἀκόμη ζητᾶ στίς μέρες μας ἀπό τούς μαθητές μας νά ποῦνε “σέ τί χρησιμεύει ἡ ἐκμάθηση τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν” μποροῦμε νά τή βροῦμε στό μυθιστόρημα τῆς Marguerite Yourceenar Ἀνδριανοῦ Ἀπομνημονεύματα. Σ̉ ἕναν συγκινητικό στοχασμό ἀφιερωμένο στό μεγαλεῖο τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, ὁ Ρωμαῖος αὐτοκράτορας ‒ ἐκλεπτυσμένος διανοητής καί φιλότεχνος ἔπλεξε τό ἐγκώμιο τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας μέ αὐτά τά λόγια: “Ἀγάπησα αὐτή τή γλώσσα γιά τήν εὔρωστη πλαστικότητά της, γιά τό πλούσιο λεξιλόγιό της, πού ἡ κάθε λέξη του πιστοποιεῖ τήν ἄμεση καί διαφορετική ἐπαφή της μέ τίς ἀλήθειες, καί γιατί ὅ,τι ἔχει λεχθεῖ καλό ἀπό τόν ἄνθρωπο, ἔχει ὡς ἐπί τό πλεῖστον λεχθεῖ σ̉ αὐτή τή γλώσσα. Μέ τά λατινικά κυβέρνησα τήν αὐτοκρατορία μου. Ὁ ἐπιτάφιός μου θά χαραχτεῖ στά λατινικά στόν τοῖχο τοῦ μαυσωλείου μου στίς ὄχθες τοῦ Τίβερη, ἀλλά στά ἑλληνικά ἔχω σκεφτεῖ καί ζήσει.” (Marguerite Yourceenar, Ἀνδριανοῦ Ἀπομνημονεύματα, μτφρ. Ἰωάννας Δ. Χατζηνικολῆ, Ἐκδ. Χατζηνικολῆ, 6η ἔκδ.,1984, σσ. 47-48)»[19] Ἀποσκορακισμός αὐτῆς τῆς γλώσσας, τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς, ἀπό τό ἐκπαιδευτικό μας σύστημα καί ἀπώλειά της, θά σημάνει δραματική πτώχευση τῆς γενικώτερης κουλτούρας τῶν συγχρόνων νέων.
Ἀλλά οἱ κλασσικές σπουδές μποροῦν νά ὁδηγήσουν τόν ἄνθρωπο σέ βαθύτερη αὐτεπίγνωση καί αὐτοσυνειδησία. Ἡ συμβολή τους σέ βαθύτερη γνώση αὐτοῦ πού ὀνομάζουμε «ἀνθρώπινη κατάσταση» εἶναι θεμελιωδῶς σημαντική. Ὁ ἑλληνικός πολιτισμός κατέχεται ἀπό ἕνα μοναδικό πάθος νά κατανοήσει τόν ἄνθρωπο καί τήν κοινωνία του μέ ὄργανο τόν Λόγο. Ὑπ̉ αὐτήν τήν ἔννοια καί ὁ καθηγητής Κυριάκος Κατσιμάνης τονίζει τήν ἀναγκαιότητά τους: «Επομένως στον όρο “ανθρωπιστικές σπουδές” υπολανθάνει μια δεύτερη σημασία. Ας το επαναλάβουμε: δεν πρόκειται πλέον για τα απίστευτα κατορθώματα της “τεχνοεπιστήμης” που σημειώνονται στον αντικειμενικό κόσμο αλλά για τις δραστηριότητες και τα επιτεύγματα των “ανθρωπιστικών σπουδών”, που θέμα τους έχουν τον άνθρωπο ως έλλογο ον, τον άνθρωπο ως ύπαρξη και συνείδηση, δηλαδή τον άνθρωπο ως προς ό,τι συνιστά την ειδοποιό διαφορά του από τα άλλα έμβια όντα. Αν, επομένως, δεχτούμε πως η αυτοαποκάλυψη, η αυτογνωσία και η αυτεπίγνωση του ανθρώπου λειτουργούν ως σημαντικοί παράγοντες εξανθρωπισμού του, τότε οι “ανθρωπιστικές σπουδές”, οι οποίες προσανατολίζουν, ακριβώς, τον άνθρωπο στην αυτοσυνειδησία και σταδιακά τον οδηγούν προς αυτήν, δικαιούνται και μάλιστα κατ̉ αποκλειστικότητα το χαρακτηρισμό τους ως “ανθρωπιστικών”. Αυτό ισχύει πρωτίστως για τις κλασικές γραμματείες. Την ελληνική και την λατινική, στο περιεχόμενο των οποίων δεν έχουν ακόμη εναποτεθεί και “επικαθήσει” σωρευτικά οι επιπτώσεις από τις ιστορικές περιπέτειες και τις πολιτιστικές αναταράξεις που θα σημειωθούν στη διαδρομή των μετέπειτα αιώνων. Επομένως ο άνθρωπος “per se” αναδύεται και ξεπροβάλλει από τις γραμματείες αυτές κατά τρόπο άμεσο, αδρό, καίριο και εναργή, με έκδηλη τη διαχρονικότητα των υποστασιακών χαρακτηριστικών του. Τό ζητούμενο, βέβαια, είναι σε ποιό βαθμό οι ανθρωπιστικές σπουδές ανταποκρίνονται στις μεγάλες προσδοκίες που έχουν στηριχτεί επάνω τους σε μια εποχή μάλιστα, κατά τήν οποία βρίσκονται αντιμέτωπες με μια διπλή πρόκληση. Από το ένα μέρος, έχουμε την κυρίαρχη θηριωδία της χρηματοπιστωτικής λογιστικής, πού θεοποιεί τα ποσοτικά κριτήρια και αφήνει στο διάβα της αχνίζοντα ερείπια.Και από το άλλο, τη δίδυμη αδερφή της ή μάλλον το alter ego της, την ασύδοτη πλέον οικονομία της αγοράς, η οποία εναντιώνεται λυσσωδώς στη διαμόρφωση όρθιων και συγκροτημένων προσωπικοτήτων, επειδή έχει επιλέξει ως ιδεώδη ανθρώπινο τύπο τον αγελαίο μαζάνθρωπο. Αυτόν πού σιωπά και καταναλώνει μέσα σε ένα κλίμα γενικευμένης ευτέλειας καί παρακμής»[20].
Οἱ τελευταῖες ἀποφάνσεις τοῦ καθηγητοῦ Κυριάκου Κατσιμάνη μᾶς φέρνουν ἀντιμέτωπους μέ τήν ἀμείλικτη ἀλήθεια τῆς παντοδυναμίας τῆς οἰκονομίας στή σύγχρονη κοινωνία. Ἄν θέλουμε «ἀνθρωπινώτερες» κοινωνίες ἀπό τή σύγχρονη ὁ παράγοντας τῆς παντοκρατορίας τῆς οἰκονομίας ‒ φυσικά καί τῆς τεχνολογίας ‒ πρέπει νά ἀνατραπεῖ καί τή θέση τους νά πάρουν ὁ πόθος τῆς ἐλευθερίας, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς διαχείρισης τοῦ πεπρωμένου μας μέσῳ τῆς διαχείρισης τῶν κοινῶν. Τοὐλάχιστον αὐτό ὑποστηρίζει ὁ Κ. Καστοριάδης: «Φτάνουμε ἔτσι στόν γόρδιο δεσμό τοῦ πολιτικοῦ ζητήματος σήμερα. Μία αὐτόνομη κοινωνία δέν μπορεῖ νά ἐγκαθιδρυθεῖ παρά μόνο μέσω τῆς αὐτόνομης δράσης τῆς κοινωνίας. Ἀκόμη βαθύτερα, προϋποθέτει ὅτι τό πάθος γιά τή δημοκρατία καί τήν ἐλευθερία, τό πάθος γιά τά κοινά, παίρνει τή θέση τῆς ψυχαγωγίας, τοῦ κυνισμοῦ, τοῦ κομφορμισμοῦ, τοῦ ἀγώνα δρόμου γιά τήν κατανάλωση. Μέ λίγα λόγια προϋποθέτει, μεταξύ ἄλλων, ὅτι τό οἰκονομικό παύει νά εἶναι ἡ κυρίαρχη ἤ ἀποκλειστική ἀξία. Αὐτό εἶναι… τό “ἀπαραίτητο τίμημα”γιά ἕναν μετασχηματισμό τῆς κοινωνίας. Ἄς τό ποῦμε ἀκόμη πιό καθαρά: τό ἀπαραίτητο τίμημα γιά τήν ἐλευθερία εἶναι ἡ καταστροφή τοῦ οἰκονομικοῦ ὡς κεντρικῆς καί, στήν πραγματικότητα, μοναδικῆς ἀξίας. Πρόκειται γιά τόσο ὑψηλό τίμημα; Κατ̉ ἐμέ σίγουρα ὄχι· προτιμῶ ἀπείρως περισσότερο ἕναν καινούργιο φίλο ἀπό ἕνα καινούργιο αὐτοκίνητο»[21]. Καί ὁ ἴδιος ὁ Καστοριάδης κάνει λόγο γιά τήν «τεχνοεπιστήμη» σέ συνδυασμό μά τήν καταναλωτική μανία. Γιά νά «ἐξανθρωπιστεῖ» ὁ ἄνθρωπος καί ἡ ἀνθρώπινη κοινωνία οἱ ἐν λόγῳ ἀξίες πρέπει νά ἀνατραποῦν ἀπό τήν πρωτοκαθεδρία τους. Γιά τήν διαμόρφωση τοῦ συνειδητοῦ καί ἐνεργοῦ πολίτη οἱ κλασσικές σπουδές προσφέρουν πολύτιμη ἀρωγή. Ἐξάλλου ἡ κλασσική Ἑλλάδα μᾶς βοηθεῖ νά ἐπανεύρουμε τήν πρωταρχική σημασία καί τήν ἀληθινή ἀξία τοῦ Λόγου. Ὁ Λόγος γιά τούς Ἕλληνες τῆς ἀρχαιότητος ἦταν τό μοναδικό ὄργανο γιά τή εὕρεση τῆς ἀλήθειας καί τή θεμελίωση τῆς πολιτικῆς κοινωνίας. Στίς μέρες μας δυστυχῶς ξέπεσε σέ ἕνα ἐργαλειακό τεχνοκρατικό ὄργανο οἰκονομικῆς καί τεχνολογικῆς ἀνάπτυξης. Καιρός νά ἐπανεύρουμε τήν ἀληθινή φύση τοῦ Λόγου.
Σημειώσεις
[1] Μιχ. Φ. Δημητρακοπούλου, Μελέτες κριτικῆς φιλοσοφίας καί μεταφυσικῆς, Ἀθῆναι 2005, σελ. 288
[2] Δόμνα Μπογδάνου, “Ποιότητα στην εκπαίδευση. Πανάκεια ή παγίδα;” στα Αντιτετράδια Εκπαίδευσης, τεύχος 95, Φθινόπωρο 2010, σσ.99-100, ὅπου και ἡ σχετική ἀναφορά στήν ἑλληνική καί διεθνῆ βιβλιογραφία
[3] Σάϊμον Γκόλντχιλ, Ἔρωτας καί τραγωδία. Πῶς ὁ ἀρχαῖος κόσμος διαμορφώνει τή ζωή μας, μετάφραση Κωνσταντίνα Τρανταφυλλοπούλου, ἐκδόσεις Πατάκη, Ἀθήνα 2006, σ. 429
[4] Δόμνα Μπογδάνου, ἔνθ. ἀν., σελ. 100
[5] Ἀντώνης Ρεγκάκος (επιμέλεια), Νεκρά γράμματα; Οι κλασικές σπουδές στον 21ο αιώνα, εκδόσεις Πατάκη, Ἀθήνα 2001, σελ. 15
[6] Natacha Polony, Τά χαμένα παιδιά μας, μετάφραση Ξένια Σκούρα, ἐπιμέλεια Δήμητρα Τουλάτου, πρόλογος Σταῦρος Ζουμπουλάκης, ἐκδόσεις Πόλις, Ἀθήνα 2006, σελ. 128
[7] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ. 130-134
[8] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ. 134
[9] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ.140
[10] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ. 141
[11] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ. 143 ἕως 147
[12] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ. 113-114
[13] Natacha Polony, ἔνθ.ἀν., σελ. 95-96
[14] Βλ. τό συνταρακτικό – κυριολεκτικά συνταρακτικό – βιβλίο τῆς Jane M. Healy, PH. D., Μυαλά πού κινδυνεύουν. Γιατί τά παιδιά μας δέν σκέφτονται, μετάφραση Γκόλφω Τζελετοπούλου, ἐκδ. Λυχνία, Ἀθήνα 1996.
[15] Jane M. Healy, PH. D., ἔνθ. ἀν., σελ. 93.
[16] Γεωργίου Π. Μάρκου, “Παγκοσμιοποίση, εθνικό κράτος και διαπολιτισμική προσέγγιση” στο Παιδεία. Προκλήσεις της εποχής μας και μελλοντικές εξελίξεις, εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2010, σσ. 93 και 96
[17] Γεωργίου Π. Μάρκου, ἔνθ. ἀν., σελ. 94
[18] Γ. –Σ Πρεβελάκης, “Ὁ Φιλελληνισμός ἐν κινδύνῳ” στήν Ἑστία τῆς Τρίτης, 28ης Ἀπριλίου 2015.
[19] Nuccio Ordine, Ἡ χρησιμότητα τῶν ἄχρηστων γνώσεων. Ἡ Ὁμιλία τοῦ καθηγητῆ Nuccio Ordine στό Megaron Plus στίς 5 Ὀκτωβρίου 2015, μετάφραση Μαρία Σπυριδοπούλου, ἐκδόσεις Ἄγρα,Ἀθήνα 2015, σελ. 11
[20] Κυριάκου Κατσιμάνη,“Ἄνθρωπος, Ἀνθρωπισμός, Ανθρωπιστικός. Ἐπισημάνσεις σε κάποια ἐπιχειρήματα «επαγωγά και ανέλεγκτα»” στήν Ἑλληνική Φιλοσοφική Ἐπιθεώρηση, τόμος 31, τεῦχος 92, Μάϊος 2014, σσ. 121-124
[21] Κορνηλίου Καστοριάδη, Δημοκρατία καί σχετικισμός, μετάφραση Χρήστου Γεμελιάρη, ἐκδόσεις Στάσει Ἐκπίπτοντες, Ἀθήνα 2015, σσ. 118-119
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο του Σαράντη Καραβούζη.
Spartans were forced by law to take 3 baths every day with cold water. One before they start the day, one after the completion of the training and another before the common dinner.
Atheneans were provided with public baths at the gymnasiums where they spent their day. Those public baths after 450 BC could provide hot water also. But until then they were providing only cold water. Διαβάστε περισσότερα…
Πλαστές οι Γερμανικές Χρονολόγησεις του Αρχανθρώπου
Το 1979 το Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης πήρε ένα δείγμα από το πανάρχαιο κρανίο του Αρχανθρώπου που βρέθηκε μέσα στο σπήλαιο των Περαλώνων της Χαλκιδικής για να το χρονολογήσει. O μοναδικός που είχε άδεια να χρησιμοποιεί ειδικά μηχανήματα για τη χρονολόγηση ήταν ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ρέινερ Προτς. Ο ίδιος έκανε τη χρονολόγηση και παρέδωσε τα αποτελέσματα σε υφισταμένους του. Αυτοί τα αναπαρήγαγαν και τα δημοσίευσαν στον επιστημονικό τύπο το 1981 και αργότερα.
Με βάση τη χρονολόγηση του Προτς, καταδικάστηκαν ως ανακριβείς άλλες χρονολογήσεις του Αρχανθρώπου που είχε κάνει ο Δρ Άρης Πουλιανός και άλλοι επιστήμονες. Ο Πουλιανός είχε αποκτήσει εχθρούς από τη δεκαετία του εξήντα, όταν είχε παρουσιάσει ισχυρές επιστημονικές αποδείξεις για τη στενή ανθρωπολογική συγγένεια των προϊστορικών κατοίκων της Ελλάδας με τους σημερινούς. Δηλαδή, ο Πουλιανός είχε συγκρουστεί με μέρος του ακαδημαϊκού κατεστημένου, ειδικά του Γερμανικού, που έλεγε τα αντίθετα. Επί τη ευκαιρία των χρονολογήσεων του Ινστιτούτου της Φρανκφούρτης, ο Πουλιανός κατηγορήθηκε και πάλι από τους αντιπάλους του ότι προσπαθούσε να επιβάλει φανταστικές χρονολογήσεις ως επιστημονικές.
Όμως, έρευνες που έγιναν 23 χρόνια μετά το 1981 στη Βρετανία και στη Γερμανία από επιτροπές και εργαστήρια, απέδειξαν πως ο Προτς όχι μόνο είχε ένα πλαστό διδακτορικό που του είχε δώσει ο φανατικός αντίπαλος του Πουλιανού καθηγητής Έμιλ Μπρέιτινγκερ (πρώην αξιωματικός των ΕςΕς), όχι μόνο έκλεβε και πουλούσε παλαιολιθικά ευρήματα στη μαύρη αγορά, αλλά και δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το πως να χειριστεί τα ειδικά μηχανήματα για να κάνει χρονολογήσεις. Όλες οι χρονολογήσεις που παρουσίαζε ο Προτς ήταν ψεύτικες. Ορισμένες από αυτές μάλιστα τις έπλασε για να ενισχύσει θεωρίες ρατσιστικής ανωτερότητας της Γερμανικής φυλής. Παιδί ενός εκ των πρώτων ηγετών του Ναζιστικού κινήματος ο ίδιος, παρέλαβε την πανεπιστημιακή του έδρα από τα χέρια ενός άλλου αξιωματικού των ΕςΕς, του Φλέισχάκερ, συνεργάτη του Μέγκελε στο Άουσβιτς και φίλο του Μπρέιτιγκερ.
Στις 6 Ιουλίου 371 π.Χ., οι Θηβαίοι νίκησαν τους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα της Βοιωτίας και κατέλυσαν την ηγεμονία τους στον ελλαδικό χώρο. Στη μάχη αναδείχθηκε η στρατιωτική ιδιοφυΐα του Επαμεινώνδα, με την τακτική της «λοξής φάλαγγας» που εφάρμοσε.
Την άνοιξη του 371 π.Χ. συνεκλήθη στη Σπάρτη το συνέδριο των ελληνικών πόλεων, με στόχο την επίτευξη γενικής ειρήνης στον ελλαδικό χώρο. Ο εκπρόσωπος των Θηβαίων, Επαμεινώνδας, ζήτησε να υπογράψει τη συνθήκη εξ ονόματος όλων των Βοιωτών. Η αξίωση αυτή του Επαμεινώνδα προσέκρουσε στην αντίδραση μεγάλου αριθμού συνέδρων, οι οποίοι κήρυξαν τη Θήβα «έκσπονδη», δηλαδή δεν τη συμπεριέλαβαν στη συνθήκη ειρήνης.
Almost alluding to a poetic note, a clay plaque found in Olympia – the home to ancient Olympics and feats of athleticism, might just pertain to the oldest known extract of Homer’s epic poem Odyssey. The potential discovery was made courtesy of the three-year-long The Multidimensional Site of Olympia project, a collaborative effort from researchers at Ilia regional unit Ephorate of Antiquities, German Archaeological Institute and the Universities of Darmstadt, Tübingen, and Frankfurt am Mainz
We have already talked about how an ambitious 6 million euro project would restore the massive Mausoleum of Augustus (watch its 3D reconstruction here). But this time around, beyond mausoleums and tombs, researchers over at New York’s Metropolitan Museum of Art have taken a go at the reconstructed portrayal of Caesar Augustus himself. As one can comprehend from the above picture, the depiction rather follows a seemingly curious route with Augustus showcased in his Pharaoh avatar, while the entire artwork is incredibly ‘remastered’ in dynamic vibrant colors.
Hannibal Barca inflicted one of the worst defeats ever suffered by the Roman army at the battle of Cannae. Nearly 70,000 men were killed in the heart of Italy by Hannibal’s much smaller army. This was far from the only disaster that Rome suffered in the early years of the Second Punic War. Hannibal played on the Roman general’s over-aggression at the battle of the Trebia River and ambushed the Romans after they crossed a freezing river.
The next year (217), Hannibal hid his entire army in the hilltops near Lake Trasamine and essentially annihilated the pursuing Roman army. Cannae would absolutely decimate the Romans only a year later, why then could Hannibal win all these battles, but failed to win the war?
In the countless theoretical lists of best generals of all time, Alexander the Great is often at or very near the top, in fact, such lists often spark great amounts of arguments and controversy, but over the other generals, not Alexander.
In his string of victories across his thousands of miles of campaigning, Alexander had one masterpiece that won him an empire and securely ensured the protrusion of Greek culture in the eastern world. That battle was fought near the small village of Gaugamela.
Previously we have harped about Rome’s army. But beyond impressive architecture and grand military traditions, some eminent Romans also boasted fascinating philosophical notions. So without further ado, let us take a gander at 25 incredible Ancient Roman quotes you should know – uttered by the crème de la crème of ‘friends, Romans and countrymen’.
*Note – While these quotes were selected from a large pool, in NO WAY do we claim that they are the ‘best’ of all the quotes Romans had to offer. So please view this list as a subjective topic.
Α)The ancient city of Babylon in its architectural peak showcased through gorgeous 3D animations
The Ishtar Gate with the Etemenanki in the backdrop. Source: http://www.kadingirra.comWhen it comes to the historically rich region of Mesopotamia, Babylon is arguably the most renowned of all cities. An ancient settlement that harks back to the dominions of Sargon of Akkad (circa 24th century BC), Babylon possibly started out as a small town in the backdrop of mighty cities like Ur, Uruk and Nippur. However by the time of the ascension of Hammurabi the Great (the sixth king of the Amorite dynasty) in 1792 BC, Babylon became the major capital of the city-state of ‘Babylonia’, known as Mât Akkadî or ‘the country of Akkad’ in contemporary Akkadian. The very term ‘Babylon’ is of Greek origin and it is possibly a rough translation of Babillu – which in Semitic pertains to the conjunction of two words Bâb (gate) and ili (gods), thus suggesting the location of Babylon as the ‘gate of the Gods’.
Last month we came across this brilliant animation of Rome – the eternal city in its architectural peak in 320 AD. But this time around things take a more ‘personal’ route, while still maintaining a historical perspective. We are talking about the ordinary Roman citizen, or more specifically a Roman teenager – and how he went on in his daily routine. Well TED-Ed has contrived such a fascinating animated short that aptly showcases the ‘adventures’ of Lucius Popidius Secundus, the fictional 17-year Roman teenager in the year 73 AD, when the mighty Roman Empire already held sway over a major chunk of the known world, ranging from Spain to Syria, and from North African coasts and Egypt to most of England (see this video for the changing territories of the Roman Empire every year).
Σέλινο, κορίανδρος, κύμινο, μάραθο, σύκο, λινάρι, πιπερόριζα, κάρδαμο, μέντα, φλισκούνι, κρόκος, φασκόμηλο, τερέβινθος, μολόχα. Αποτυπωμένα στις πινακίδες της Γραμμικής Γραφής Β’ την οποία χρησιμοποιούσαν κατά τη μυκηναϊκή περίοδο για να αποδώσουν την ελληνική γλώσσα που μιλιόταν τότε, τα φυτά, οι καρποί και τα βότανα δεν προορίζονταν μονάχα για τροφή. Αιώνες πριν τον Ιπποκράτη, που έλεγε πως η τροφή μας είναι το φάρμακό μας, οι γιατροί, επίσημοι και ανεπίσημοι της μινωικής Κρήτης και της μυκηναϊκής Ελλάδας τα χρησιμοποιούσαν και για θεραπευτικούς σκοπούς.
·
Ο Πτολεμαίος Α΄ πέθανε το 283 π.Χ. και ο γιος του Πτολεμαίου Β’ ανέβηκε στο θρόνο. Ο Πτολεμαίος Β’ ανέθεσε μια σειρά από σημαντικά έργα κατασκευής και μηχανικής. Ολοκλήρωσε τον μεγάλο Φάρο της Αλεξάνδρειας, ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, οποίο ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα του. Ο Πτολεμαίος Β ‘ξανάνοιξε το κανάλι μεταξύ της Ερυθράς Θάλασσας και του Νείλου ποταμού, που είχε υπάρξει κατά τη διάρκεια της εποχής των Περσών, αλλά είχε πέσει σε ρήμαγμα. Ο Πτολεμαίος Β’ χρηματοδότησε την αποστράγγιση της λίμνης Μοίριδος στην Όαση Φαγιούμ, ανακτώντας περίπου 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα της γεωργικής γης, οποίο έγινε γνωστός ως ο «Κήπος της Αιγύπτου». Ο μεγάλος Φάρος της Αλεξάνδρειας ήταν ένα από τα 7 θαύματα του Αρχαίου Κόσμου. Στη Μεγάλη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, η Εβραϊκή Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε στην Ελληνική για πρώτη φορά. Αυτό επέτρεψε στις θρησκευτικές εβραϊκές γραφές να εξαπλωθούν σε όλο τον μεσογειακό κόσμο και μπορεί να είχε σημαντική επίδραση στην άνοδο του Χριστιανισμού μερικούς αιώνες αργότερα.
Οι Σελευκίδες ήταν ονομασία της Μακεδονικής δυναστείας, η οποία επί 217 χρόνια (312 – 65 π.Χ.) βασίλευσε στη Συρία και τη Μεσοποταμία. Ιδρυτής της δυναστείας υπήρξε ο Σέλευκος ο Α΄ ο Νικάτορας, ένας από τους σημαντικότερους διαδόχους του Μ. Αλέξανδρου. Από το όνομά του ονομάστηκε και το «βασίλειο των Σελευκιδών», το οποίο εκτεινόταν στις κεντρικές χώρες του παλαιού Περσικού κράτους και γι` αυτό σε πολλά διατήρησε την οργάνωση εκείνου. Οι Σελευκίδες καλλιέργησαν τα γράμματα, τις τέχνες και τις επιστήμες και διέδωσαν τον ελληνικό πολιτισμό μέχρι τα πιο ακραία σημεία του τότε γνωστού κόσμου της Ανατολής. Ίδρυσαν και πολλές πόλεις, την πρώτη θέση από τις οποίες κατείχε η Αντιόχεια, την οποία έχτισε ο Σέλευκος Α΄ σε ανάμνηση της μάχης της Ιψού. Ο Αντίοχος Α΄ την κατέστησε πρωτεύουσα του κράτους και έτσι έφτασε να έχει μισό εκατομμύριο κατοίκους. Χωριζόταν σε τέσσερις μεγάλες συνοικίες, στολιζόταν με λαμπρά οικοδομήματα, στοές, ναούς κ.λ.π. και απέκτησε πλούτο και πολυτέλεια, γιατί η θέση της, πλάι στον ποταμό Ορόντη, ήταν πολύ επίκαιρη για το εμπόριο.
Οι πρόγονοι των κελτών Ιρλανδών ήσαν μεσανατολίτες και…Πόντιοι που πέρασαν και από την Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα γενετιστών.
Ιστορικοί και αρχαιολόγοι το υποπτεύονταν και έρχονται πλέον οι γενετιστές να το επιβεβαιώσουν: οι αρχαίοι Ιρλανδοί, που αποίκησαν το νησί τους και αποτέλεσαν τους προπάτορες του έθνους τους, προέρχονταν από τη Μέση Ανατολή και τον Ποντιακό Καύκασο, φθάνοντας στην Ιρλανδία μετά από μια περιπετειώδη μετανάστευση μέσω της Νότιας Ευρώπης και της Ελλάδας.
The Battle of Pharsalus was one of the most important in Julius Caesar’s career. Fought on 9 August 48 BC, it was the turning point that gave him victory in Rome’s civil war, taking control of the empire and effectively ending the Republican government under which it had been run for hundreds of years.
Alexander leads Companions cavalry against Thebans, Battle of Chaeronea, August 2, 338 BC
Artist unknown, Image courtesy of http://all-that-is-interesting.com
(Unless otherwise indicated, all illustrations are courtesy of Wikipedia)
This battle from the fourth century before Christ saw most of Greece fall under the yoke of the Macedonian kingdom. It was a foreshadowing of the campaign of conquest against the Persian Empire undertaken by Philip’s son Alexander.
Με δεδομένο ότι τα πολιτεύματα αφορούν τον τρόπο διαχείρισης της εξουσίας, είναι απολύτως προφανές ότι ο ρυθμιστικός παράγοντας που καθορίζει τόσο την οργανωτική ισχύ, όσο και τις προθέσεις του πολιτεύματος είναι η δόμηση των διοικητικών αρχών, που συνιστά το θεσμικό πλαίσιο της διακυβέρνησης: «Γιατί, όπως είναι αδύνατο να υπάρξει πόλη χωρίς τις βασικές εξουσίες, έτσι είναι αδύνατο να διοικηθεί σωστά χωρίς τις εξουσίες που ρυθμίζουν την τάξη και την κοσμιότητα». (1321b 6 – 8).
Βουλή των Ελλήνων
Με άλλα λόγια, οτιδήποτε αφορά τη λειτουργικότητα της κοινωνίας είναι ζήτημα πολιτικής μέριμνας, δηλαδή ευθύνη της εξουσίας την οποία πρέπει να φέρει σε πέρας. Οι αγοροπωλησίες, η δημόσια και ιδιωτική περιουσία, τα ετοιμόρροπα οικοδομήματα, οι χαλασμένοι δρόμοι, η συντήρηση των τειχών, καθετί που αφορά την πόλη, είτε σε επίπεδο πρακτικής διεκπεραίωσης είτε σε επίπεδο εξασφάλισης της αρμονίας στη συνύπαρξη των πολιτών, είναι δημόσιο ζήτημα και πρέπει να εντάσσεται μέσα στο σύνολο των κανόνων που διασφαλίζουν την πολιτειακή ομαλότητα. Η πόλη που αδυνατεί να ρυθμίσει τέτοιου είδους ζητήματα αφήνοντάς τα στην ατομική βούληση, είναι η ανοργάνωτη πόλη που αναπόφευκτα θα διαλυθεί, αφού, επί της ουσίας, αφήνει τους πολίτες απροστάτευτους. Κι εδώ δε γίνεται λόγος για τον περιορισμό, αλλά για την προάσπιση της ελευθερίας μέσα στο πλαίσιο της συμβίωσης.
Με δεδομένη την αναγκαιότητα των θεσμών, ως επί μέρους εξουσίες που διασφαλίζουν τη συνύπαρξη, και με δεδομένη την πολυπλοκότητα και το πλήθος των υποθέσεων που πρέπει να διευθετηθούν, γίνεται αντιληπτή η πληθώρα των υπηρεσιών που πρέπει να στελεχωθούν προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι κοινωνικές ανάγκες.
The scope of ‘hi-tech’ designs is not just limited to our modern affairs. As it turns out, history has had its fair share of brilliant (and sometimes bizarre) weapon conceptions that were arguably ‘advanced’ in every sense of the word. So, without further ado, let us take a gander at fourteen such advanced weapon systems from history that were surely far ahead of their time.
*Please note – By ‘designs’ we have also taken into account the conceptual designs that were conceived by military engineers throughout history.
Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες—-
Χρόνος: αμέσως μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους (146 π.Χ.) Πρωταγωνιστές: οι Ρωμαίοι οι κάτοικοι των ελληνικών πόλεων
Βασικές έννοιες: κατάκτηση, διοίκηση, συνέπειες
• Πώς οι Ρωμαίοι κυβέρνησαν τους κατακτημένους Έλληνες.
• Με ποιο τρόπο οι Ρωμαίοι διοικούσαν κάθε πόλη-κράτος που κατακτούσαν.
• Ποια αποτελέσματα (συνέπειες) είχε για τους Έλληνες η παρουσία του ρωμαϊκού στρατού στον τόπο τους.
• Πώς αντέδρασαν οι Έλληνες στους κατακτητές τους.
Πώς οι Ρωμαίοι κυβέρνησαν τους κατακτημένους Έλληνες;
α) Κατάργησαν τα δημοκρατικά πολιτεύματα, στα οποία οι άρχοντες της πόλης είχαν επιλεγεί από την πλειοψηφία των πολιτών και γι’ αυτό είχαν την αποδοχή των περισσοτέρων.
β) Κατάργησαν τις συμμαχίες μεταξύ των πόλεων-κρατών.
γ) Κρατούσαν τους Έλληνες διχασμένους και τους εμπόδιζαν να συνεργάζονται.
Με ποιο τρόπο οι Ρωμαίοι διοικούσαν κάθε πόλη-κράτος που κατακτούσαν;
Σε όσες πόλεις συμμαχούσαν μαζί τους ή δεν αντιστέκονταν στις λεγεώνες τους, οι Ρωμαίοι:
• παραχωρούσαν ανεξαρτησία ή αυτονομία, δηλαδή επέτρεπαν σε αυτές να διοικούνται με δικούς τους νόμους και άρχοντες
• επέτρεπαν να τις διοικούν Έλληνες που είχαν φιλική διάθεση απέναντί τους.
Σε όσες πόλεις αντιστέκονταν, οι Ρωμαίοι φέρονταν με πολύ σκληρό τρόπο:
• γκρέμιζαν τα τείχη τους
• άρπαζαν θησαυρούς και έργα τέχνης
• επέβαλλαν βαρύτατους φόρους
• αιχμαλώτιζαν τους κατοίκους τους
• εγκαθιστούσαν μόνιμες ρωμαϊκές φρουρές
• ανέθεταν τη διοίκησή τους σε Ρωμαίους αξιωματούχους.
O Mέγας Αλέξανδρος κατάφερε μέσα σε μια δεκαετία να δημιουργήσει μια αχανή αυτοκρατορία απίστευτου μπλούτου και μεγέθους. Εαν ζουσε παραπάνω είναι σίγουρο οτι θα στρέφονταν προς την Αραβική Χερσόνησο και την Δύση όπου τότε Ρώμη και Καρχηδόνα δεν διέθεταν το απαραίτητο «ειδικό βάρος» για να τον αντιμετωπίσουν. Ο αιώνας που ακολούθησε τον θάνατό του οδήγησε στην άνοδο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας στο status του Imperum Romanum. Δε υπήρχε ο αντίπαλος που θα το εμπόδιζε αυτό.
|
Δύο αιώνες αργότερα όμως και μετά την κατάρρευση μεγάλου τμήματος του Παρθενώνα από τις μπομπάρδες του Μοροζίνη, οι Οθωμανοί ανήγειραν εντός του σηκού του αρχαίου ναού ένα μικρό τζαμί, το οποίο τελικά κατεδαφίστηκε το 1842 μ.Χ. μετά την απελευθέρωση του ελληνικού έθνους.
|
Ένα αρχαίο ελληνικό εγχειρίδιο που αποκαλύφθηκε προσφάτως και χρονολογείται την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αποκαλύπτει κάποια ιδιαίτερα «μαθήματα ζωής».
Μεταξύ αυτών, πως μπορεί κανείς να διαπραγματευθεί με καλή τιμή, πως να διαχειριστεί έναν μεθυσμένο συγγενή ή ακόμη πως να συμπεριφέρεται στα… δημόσια αποχωρητήρια.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Guardian, η συγκεκριμένη συλλογή από κείμενα απευθυνόταν σε Έλληνες που μάθαιναν τη Λατινική. Τα «εγχειρίδια καλής διαγωγής» -τα οποία μετέφρασε για πρώτη φορά στα αγγλικά η καθηγήτρια Eleanor Dickey- αφορούν μια σειρά μαθημάτων ζωής που διδάσκονταν στα παιδιά μεταξύ του 2ου και του 6ου αιώνα.
Ανάμεσα στα μαθήματα περιλαμβάνονται συμβουλές για τα εξής:
When the Assyrians were carving out the world’s first true ‘super empire’ from the period of 10th century to 7th century BC, a wave of pastoral tribes from north of the Caspian Sea was busy settling in the eastern side of Zagros Mountains, in an expansive plateau that stretched all the way to western India. These were the semi-nomadic Indo-Iranian people who flocked to settled lands and even started out their own religious institutions with the ‘universal’ principles. One of such principles pertains to the prophet Zoroaster and his nigh monotheistic approach to religion – with the ‘head god’ attribution given to the supreme being of Ahura Mazda. Such evolving yet unrestricted religious maxims clearly contrasted with the Babylonian system where each city seemingly had an exclusive patron god with his/her own set of ‘godly’ powers.
Το περί Θεού ερώτημα είναι το ερώτημα που απασχόλησε την ανθρώπινη διάνοια από καταβολής κόσμου. Είναι το κατ΄ εξοχήν ερώτημα της φιλοσοφίας. Σ΄ αυτό προσπάθησαν να δώσουν απάντηση τα μεγαλύτερα πνεύματα της ανθρωπότητας.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Paul Johnson (The Quest of God σελ. 1): «Η ύπαρξη ή μη ύπαρξη του θεού είναι το πιο ενδιαφέρον ερώτημα στο οποίο εμείς οι άνθρωποι καλούμαστε να δώσουμε μιαν απάντηση. Εάν υπάρχει θεός μια άλλη ζωή διανοίγεται μπροστά μας…»
How exactly were the Romans able to rise from a small trading settlement near a ford in the Tiber to establishing an empire that stretched from Britain to Mesopotamia? These people who had little interest in a navy for generations ultimately grew to a point where they called the Mediterranean “Our Sea.”
They had an innovative military and political dynamic and welcomed many aspects of foreign cultures and had such power that it resonates even in the modern world. They weren’t always the powerful Roman Empire, many influential periods shaped and truly enabled the Roman Empire.
A 1,800 year old map of Rome is interesting enough as it is; but the scope is seriously impressive when it comes to the so-called Forma Urbis Romae. Also known as the Severan Marble Plan, this gargantuan map of Rome, originally made between the years 203-211 AD, measured a whopping 18.10 m x 13 m (or 60 ft x 43 ft). This incredibly expansive facade was carved into 150 marble slabs and then mounted across an entire wall inside Templum Pacis (Temple of Peace) in Rome. Furthermore preciseness complemented this massive ambit, with the 1:260 scale map representing almost all the floor plans of temples, baths, and insulae (proto-apartments) situated in the central section of the ‘eternal city’. These were accompanied by etchings of the street names, public building landmarks and private residences – with intricate details like columns and staircases even being represented in some cases. In essence, as Stanford University said – “the Severan Marble Plan is a key resource for the study of ancient Rome”
By the very intrinsic nature of the Greek lands and topography, large scale cavalry forces were never an option for most burgeoning city-states of Greece. This was especially due to the rough nature of the terrain that was not exactly conducive to the trotting of unshod horses. In essence, their relative geographical position made Greeks the ‘men of the spear’ – a military tactic that preferred tight formations over extensive battlefield maneuvering. This ‘tradition’ of hoplites ultimately made way for the famed phalanx of the Macedonians and their Greek successor states – thus dominating the battlefield for the next century after Alexander the Great’s death.
The Greek word for military equipment roughly translates to hopla, and thus a hoplite simply pertained to the ancient version of the ‘man at arms’ or ‘armored man’. Of course, unlike their late medieval counterparts, the hoplites were first and foremost citizen-soldiers – and thus were expected to take part in battles to safeguard their own interests and farms, as opposed to viewing military as a well-paying career. And while the ‘classic’ well-armored and trained Greek soldier was ultimately eclipsed by the tactical Macedonian phalanx in late 4th century BC, Greek hoplites (and their predecessors) had dominated the European battlefields for almost three centuries before that. So without further ado, let us check out ten incredible facts you might not have known about the Greek hoplites.
Απόγονοι των Μινωιτών οι σημερινοί Κρητικοί
Τι έδειξε έρευνα ομάδας επιστημόνων
Όταν ο Σερ Άρθουρ Έβανς ανακάλυψε στις αρχές του εικοστού αιώνα τα απομεινάρια του πολιτισμού που ο ίδιος βάφτισε «Μινωικό» έμεινε έκθαμβος. Προσπαθώντας να δώσει μια εξήγηση ως προς την προέλευση ενός τόσο προηγμένου πολιτισμού θεώρησε ότι οι Μινωίτες ήταν απόγονοι των προηγμένων Αιγυπτίων.
Η ιδέα του Εβανς παραμένει ακόμη και σήμερα σε ισχύ, αν και κατά καιρούς υπήρξαν και άλλες προτάσεις. Η τελική απάντηση σε αυτό το αρχαιολογικό ζήτημα δίνεται σήμερα όχι από την αρχαιολογική σκαπάνη, αλλά από τη γενετική.
The organization from Homeric style hero warfare to tightly packed hoplite warfare was world changing. This powerful Greek formation allowed the Greeks to hold off the powerful Persian invasion and spread Greek culture throughout the Mediterranean. The Macedonian phalanx took the concept of cohesive group warfare to another level with the sarissa armed phalangites and under Philip and Alexander, steamrolled every opponent in front of them.
While Alexander’s empire grew and fragmented, The Romans were busy with their arduous task of conquering Italy. Initially adopting a hoplite style phalanx due to influence from southern Italian Greek colonies, the army eventually transformed into the flexible manipular legion. This transformation was likely a result of the Samnite wars fought in the varied mountainous terrain of central Italy where the Romans needed a more adaptable formation. The Roman manipular legion and the Macedonian phalanx were each pivotal factors in the successes of their states, but was one formation actually better than the other?
Shackled skeletons comprising a group of 12 individuals.Palaio Faliro (Paleon Faliron or Παλαιόν Φάληρον) can be roughly translated to ‘Old Phalerum’, and as such this coastal suburb served as the ancient port of Athens before the development of the port of Piraeus in 5th century BC. However other than seas and trades, Faliro is also known for its extensive network of ancient graves that are estimated to contain around 1,500 skeletons. Their dates pertain to the period between 8th-5th century BC, and thus hold direct archaeological value that could mirror the rise of Athens as a powerful Greek city-state. But this time around beyond identifying cultural developments, researchers (from the Faliro Bioarchaeological Project) have also come across grisly evidences inside the cemetery compound – with the discovery of skeletons being shackled and deposited in mass graves.
Κώστας Λαπαβίτσας
Ένας παμπάλαιος θεσμός της Ρώμης ήταν ο προκουράτωρ, η δουλειά του οποίου ήταν να διαχειρίζεται την περιουσία πάμπλουτων Συγκλητικών και άλλων. Ο Οκταβιανός Αύγουστος του έδωσε πολιτικό χαρακτήρα διορίζοντας προκουράτορες για τη δική του τεράστια περιουσία και για τις αυτοκρατορικές επαρχίες. Μετά τον Αύγουστο, ο πολιτικός θεσμός γενικεύτηκε.
Τα πρώτα χρόνια οι πολιτικοί προκουράτορες συχνά ήταν απελεύθεροι δούλοι που γίνονταν ζάπλουτοι και πανίσχυροι. Μια τέτοια ιστορική μορφή ήταν ο ελληνικής καταγωγής Μάρκος Αντώνιος Πάλλας, απελεύθερος του Κλαύδιου και εραστής της Αγριππίνας. Σταδιακά μετεξελίχθηκαν σε έμμισθους αξιωματούχους, με αυστηρή διοικητική ιεραρχία. Ήταν κατά κανόνα ικανοί άνθρωποι, από σχετικά χαμηλή κοινωνική τάξη, που γίνονταν άριστοι φορείς της αυτοκρατορικής ισχύος. Διαχειρίζονταν κυρίως τα οικονομικά των επαρχιών, αλλά σταδιακά απόκτησαν και δικαστικές και εκτελεστικές εξουσίες.
Ο Μάαρτεν Φέρβεϊ είναι διευθυντής της «Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων» της ΕΕ για την Ελλάδα από την 1 Ιουλίου 2015. Διαδέχθηκε τον Χορστ Ράιχενμπαχ, αλλάζοντας και τον τίτλο της «Ομάδας Δράσης» του τελευταίου. Τα αντικείμενο όμως παρέμεινε το ίδιο: η εποπτεία της εφαρμογής των μνημονιακών οικονομικών πολιτικών και ο έλεγχος της λειτουργίας και δομής του ελληνικού κράτους, ή ό,τι έχει απομείνει από αυτό.
The Battle of Thermopylae in 480 BC has long thrived in the realm of pop culture with supposedly 300 chiseled Spartans defending against a horde of barbarous Persian troops. The reality was obviously different from this nigh idealistic presentation on the Western side, with the Greeks actually having around 7,000 men (according to modern estimates) – who nevertheless still managed to hold off a significantly larger Persian army (as in an ‘organized army’, not ‘horde’), thus securing a strategic victory by incurring a tactical loss. But as it turns out, there was another Battle of Thermopylae about 750 years later, and that time around it brought forth the Greek defenders (under Roman rule) against the rampaging Goths (an East Germanic people from late antiquity). The seemingly inconspicuous episode of history (in 250-260 AD) was originally documented in an ancient Greek text written in the 3rd century AD by an Athenian writer named Dexippus. But the text fragments the historians came across (and analysed) are dated from the medieval 11th century AD, and thus thought to be the copies made of the far older and original text.
Roman Emperor Tiberius (reigned AD 14 – AD 37)
Bust in the collection of the Romano-Germanic Museum, Cologne, Germany
(Unless otherwise indicated, all illustrations are from Wikipedia)
March 15, AD 37 – Tiberius, 2nd Roman emperor, age 78
Tiberius became the second ruler of the Roman Empire upon the death of his step-father Augustus in AD 14. Tiberius was one of Rome’s greatest generals. But he came to be remembered as a dark, reclusive, and somber ruler who never really desired to be emperor; Roman author Pliny the Elder called him tristissimus hominum, «the gloomiest of men.»
|
Tilev Architects – Seuthopolis, Bulgaria (Copyright Tilev Architects). source
|
Seuthopolis was an ancient hellenistic-type city founded by the Thracian king Seuthes III and the capital of the Odrysian kingdom. The city was founded sometime from 325 BC to 315 BC. It was a city, built on the site of an earlier settlement, and its ruins are now located at the bottom of the Koprinka Reservoir near Kazanlak, Stara Zagora Province, in central Bulgaria. Its ruins suggest that the place had been an important political and economic center, as well as containing evidence of the Thracian culture and traditions.
Seuthopolis was not a true polis, but rather the seat of Seuthes and his court. His palace had a dual role, functioning also as a sanctuary of the Cabeiri, the gods of Samothrace. Most of the space within the city was occupied not by homes but by official structures, the majority of the people was living outside the city. It had Thracian and Greek populace and in 281 BC it was sacked by Celts.
Το σπουδαιότερο ελαιοτριβείο και ελαιοπιεστήριο κατά την Αρχαϊκή περίοδο (7ος αιώνας π.Χ.) στο Αιγαίο, βρέθηκε στην αρχαία πόλη Αζοριάς του Νομού Λασιθίου, μαζί με σημαντικά δημόσια κτήρια συμποσίων και συσσιτίων, Πρυτανείο και Ανδρείο.
Μάλιστα ο επικεφαλής της αρχαιολογικής ανασκαφικής ομάδας, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ, Λευτέρης Χατζόπουλος, πιστεύει πως η επεξεργασία και η χρήση του λαδιού στον Αζοριά είχε να κάνει με τη λειτουργία των νέων πολιτικών θεσμών καθώς και με την συγκρότηση αριστοκρατικών ταυτοτήτων στην πόλη!
Map of Hispania, showing location of Munda
Image courtesy of http://www.livius.org/caa-can/caesar/caesar00.html
(Unless otherwise indicated, all illustrations are courtesy of Wikipedia)
Today’s military history piece highlights one of the ancient world’s greatest military leaders. Julius Caesar led Roman armies from Italy to Asia Minor [Turkey], from Egypt to Gaul [France], from Britain to Numidia [Tunisia], winning more victories for Rome than any other general in the history of the Republic. One of his hardest-fought battles was surely this fight, Roman vs. Roman.
Στις 8 Ιουλίου το 1851, γεννήθηκε ο Σέρ Άρθουρ Τζων Έβανς, (Sir Arthur John Evans, 8 Ιουλίου, 1851 – 11 Ιουλίου, 1941), ο γνωστότατος Άγγλος αρχαιολόγος που αποκάλυψε στο σύνολό του τον πολιτισμό που ονόμασε Μινωικό. Ήταν γιος του Τζον Έβανς, ενός χαρτοβιομηχάνου και ερασιτέχνη αρχαιολόγου ουαλικής καταγωγής. Έλαβε την εκπαίδευσή του στο Σχολείο Χάροου (Harrow), στο κολέγιο Μπρέιζνοουζ του και το πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Ενστερνιζόμενος το ενδιαφέρον του πατέρα του στην αρχαιολογία ο Άρθουρ εργάστηκε στο μουσείο Ασμόλειαν, στην Οξφόρδη κατά την περίοδο 1884 – 1908.
O Έβανς ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την Κρήτη ως πηγή σφραγίδων που περιείχαν πρώιμες επιγραφές μη αποκρυπτογραφημένες. Η αρχαία πόλη του Κεφαλά (Κνωσός) στη βόρεια ακτή της Κρήτης, κοντά στο Ηράκλειο, ήταν γνωστή στους ντόπιους, που ξέθαβαν αρχαία κεραμικά και νομισματικά τέχνεργα, καθώς καλλιεργούσαν τους αγρούς.
Ωστόσο, ο πρώτος που ανέσκαψε την Κνωσό ήταν ο Ηρακλειώτης έμπορος και αρχαιοδίφης Μίνως Καλοκαιρινός, ο οποίος το 1878 αποκάλυψε τα θεμέλια αποθηκευτικών χώρων γεμάτα πίθους. Η καταγραφή του έργου του Καλοκαιρινού από τον William Stillman, πρόξενο των Η.Π.Α. στην Κρήτη εκείνη την εποχή, αποδεικνύει ότι τα ευρήματα ανήκαν στην δυτική πτέρυγα του ανακτόρου. Εκτός από τις αποθήκες ο Καλοκαιρινός ανέσκαψε και ένα τμήμα των θεμελίων της αίθουσας του θρόνου .
Sir Arthur John EvansΟι Τούρκοι ιδιοκτήτες της περιοχής, όμως, σύντομα σταμάτησαν τις έρευνες του Καλοκαιρινού. Λίγο μετά ο Γερμανός και ήδη διάσημος αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν προσπάθησε να αγοράσει τον ‘λόφο του Κεφαλά’ στην πραγματικότητα ένα τεχνητό γήλοφο που δημιουργήθηκε από αλλεπάλληλες κατοικήσεις της Κνωσού ήδη από την Νεολιθική εποχή.
Εγκατέλειψε, όμως την προσπάθεια, γιατί θεώρησε τις τιμές που του πρόσφεραν εξοργιστικές. Το 1894 επισκέπτεται την Κρήτη ο Έβανς, για να μελετήσει και να αποκρυπτογραφήσει δύο τύπους άγνωστης γραφής που εμφανίζονταν σε κρητικές σφραγίδες.
Ένα χρόνο αργότερα δημοσίευσε τα αποτελέσματα σε έκδοση του μουσείου Ασμόλειαν με τίτλο Κρητικά εικονογράμματα και προ-Φοινικική γραφή (Evans 1895), αναγνωρίζοντας τα μινωικά ιερόγλυφα ως εικονογράμματα (πικτογράμματα) και τις συλλαβικές ή προαλφαβητικές (προ-Φοινικικές) γραφές, που ονομάζονται πλέον Γραμμική Α και Γραμμική Β.
Η ανασκαφή
Οι πολιτικές αλλαγές ευνόησαν την πρόσθεση του Έβανς να ξεκινήσει ανασκαφές στην Κρήτη μετά την Κρητική Επανάσταση 1897-98. Το 1899, χρησιμοποίησε τα χρήματα της πατρικής κληρονομιάς για να αγοράσει την περιοχή στον Κεφαλά. Χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο για την εποχή δυναμικό, στις αρχές του Μάρτη του 1900, ο Έβανς ξεκίνησε μιας μεγάλης κλίμακας συστηματική ανασκαφή.
Οι εφημερίδες της εποχής γράφουν :
«…Αι ανασκαφαί αύται ολοένα και ωραιότατα πράγματα αποκαλύπτουσαι, εξήγειρον το ενδιαφέρον όλου του κόσμου. Πλήθος πολύ επισκεπτών, Κρητών ή και ξένων έξωθεν κατερχομένων, επισκέπτεται τα μέρη της ανασκαφής, θαυμάζον προ παντός την νέαν Ακρόπολιν. Προχθές επεσκέφθησαν αυτάς Γάλλοι αξιωματικοί του ναυτικού εκείθεν διερχόμενοι, εφωτογράφησαν δε αδεία του κ. Έβανς τα διάφορα ευρήματα ως και τον τόπον των ανασκαφών…».
Στο τέλος του 1903 είχε αποκαλύψει ένα μεγάλο μέρος των θεμελίων ενός εκτεταμένου συμπλέγματος, το οποίο προσδιόρισε ως Ανάκτορο της Κνωσσού, κέντρο του Μινωικού πολιτισμού.
Όχι μόνο αποκάλυψε τα θαμμένα ερείπια και τα δημοσίευσε σε 4 τόμους στην έκδοσή του Το Παλάτι του Μίνωα στην Κνωσσό, (1921 – 1935), κλασικό έργο της αρχαιολογίας, αλλά τα συντήρησε ουσιαστικά με τις μεθόδους της εποχής του και τα αναστήλωσε εν μέρει.Στην προσπάθεια της αναστήλωσης χρησιμοποίησε ξένα υλικά, όπως το τσιμέντο.
Όπως είναι φυσικό, ασκήθηκε κριτική εναντίον του από εκείνους που πίστευαν ότι η αναστήλωση έπρεπε να γίνει με τα μέσα και τις τεχνικές εκείνης της εποχής, αλλά με την προσπάθειά του ο Έβανς βοήθησε και βοηθά ακόμη και σήμερα τον μέσο επισκέπτη να διαβάσει τον αρχαιολογικό τόπο, έστω και με τη λανθασμένη χρήση του τσιμέντου. Εκτός από το πρωτοποριακό για την εποχή ανασκαφικό του έργο στην περιοχή του ανακτόρου, σημαντική ανακάλυψη του Έβανς θεωρείται η αποκάλυψη περίπου 3.000 πινακίδων Γραμμικής Α και Γραμμικής Β.
Η Γραμμική Β αποδείχθηκε ότι ήταν πρώιμη μορφή της ελληνικής γλώσσας από την Υπομινωική περίοδο. Η Γραμμική Α, η γλώσσα των Μινωιτών παραμένει έως σήμερα στο μεγαλύτερο τμήμα της μη αποκρυπτογραφημένη.Ο Έβανς έλαβε τον τίτλο του ιππότη το 1911 για τις υπηρεσίες του στην αρχαιολογία, την Κνωσσό και το μουσείο Ασμόλειαν. Η ανασκαφή στην περιοχή της Κνωσσού, συνεχίζεται ακόμα και σήμερα από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή, οι αρχαιολόγοι της οποίας (καθώς και άλλοι) διαμένουν συνήθως στην περίφημη Βίλλα Αριάδνη, τη βίλλα του Έβανς, στην Κνωσσό.
* Οι πληροφορίες προέρχονται από τη σελίδα στο fb για το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης / Historical Archives of Crete.
Μια ομάδα αρχαιολόγων εκ της Ιταλίας και της Παλαιστίνης ανακάλυψαν μια αρχαία νεκρόπολη με περισσότερους από 100 τάφους κοντά στη Βηθλεέμ. Αν και πολλοί από τους τάφους έχουν λεηλατηθεί τα ευρήματα παρέχουν αποδείξεις για πρώτη φορά ότι υπήρχε μια κοντινή πόλη που άνθισε στην περιοχή .
| Το άνοιγμα σε δύο από τους τάφους στο Khalet αλ-Jam’a νεκρόπολη κοντά στην πόλη της Βηθλεέμ [Φωτ: Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης ] |
Η περιοχή ανακαλύφθηκε το 2013, κατά τη διάρκεια εργασιών για την κατασκευή ενός βιομηχανικού πάρκου. Μερικοί από τους τάφους ανασκάφτηκαν το 2014, και το 2015 η κοινή ομάδα διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 100 τάφοι ήταν μέρος της νεκρόπολης μεταξύ 2200 και 650 π.Χ.. Διαβάστε περισσότερα…
ΜΕΤΩΠΟ ΟΧΙ 
Πρόσφατα σχόλια