Η ιστορική αλήθεια για τους Ελληνες Αρβανίτες
Ο Κώστας Καραστάθης, με τεκμηριωμένο και κατανοητό λόγο, κατορθώνει να παρουσιάσει τα κυριότερα συμπεράσματα των μελετών ειδικών ιστορικών και βαλκανιολόγων για το θέμα αυτό. Αφορμή έλαβε από τα αρβανίτικα τοπωνύμια του χωριού του, της Μαλεσίνας Λοκρίδος. Μας δίνει με πειστικότητα τις απαντήσεις και μας πείθει ότι άλλο πράγμα είναι οι Αλβανοί και άλλο οι Αρβανίτες. Οι Αλβανοί αποκαλούν τη φυλή τους Σκιπετάρ και τη χώρα τους Σκιπερία, χώρα των αετών, ενώ ο όρος «Αρβανίτης» σημαίνει τον Έλληνα από το Αρβανον ή Αρβωνα, δηλαδή τη Βόρειο ηπειρο. Βυζαντινοί συγγραφείς, όπως η Αννα Κομνηνή, προσδιορίζουν το Αρβανον ως περιοχή της Ηπείρου, από την οποία κατέβηκαν κατά τον 13ο και 14ο αιώνα Ελληνες Βορειοηπειρώτες προς την Αττική και την Πελοπόννησο. Γιατί έφυγαν από τον τόπο τους; Αλλοι διότι κυνηγήθηκαν από τους Σέρβους του Στεφάνου Δουσάν και άλλοι διότι εκλήθησαν ως ικανοί στρατιώτες (μισθοφόροι) από τους αυτοκράτορες της ύστερης βυζαντινής περιόδου. Μετά την Αλωση οι Αρβανίτες αυτοί, δηλαδή οι Ελληνες που μιλούσαν και ελληνικά και αρβανίτικα, έφυγαν κυρίως προς την Ιταλία και μάλιστα στρατολογήθηκαν ως μισθοφόροι (stradioti) από τους δόγηδες της Βενετίας. Στα βενετικά αρχεία σώζονται έγγραφα που καταγράφουν την ελληνική συνείδηση των Αρβανιτών. Οι ίδιοι δηλώνουν την ελληνική εθνικότητά τους και οι Βενετοί δημόσιοι λειτουργοί την καταγράφουν.Σήμερα, ορισμένοι ανιστόρητοι ή προπαγανδιστές επιχειρούν να ταυτίσουν το διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα με μία δήθεν διαφορετική εθνική ταυτότητα. Ομως οι αρβανιτόφωνοι Ελληνες με τη συμμετοχή τους στους εθνικούς αγώνες και με κάθε άλλη εκδήλωση δηλώνουν ότι ουδεμία σχέση έχουν με τους Αλβανούς, τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους. Ο Κ. Καραστάθης παρουσιάζει μαρτυρίες Αρβανιτών Ελλήνων οι οποίοι πολέμησαν το 1940 και ομολογούν ότι, όταν μπήκαν με τον Στρατό μας στην Αλβανία, δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν. Τα αλβανικά έχουν μεγάλες διαφορές από τα αρβανίτικα και η διγλωσσία των Αρβανιτών δεν υποδηλώνει διαφορετική εθνική συνείδηση.
Στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία έχουμε παρατηρήσει και άλλα φαινόμενα όπου η διάλεκτος διαφέρει από την πραγματική εθνική ταυτότητα. Εχουμε δει Ελληνες να μιλούν ελληνοβουλγαρικές διαλέκτους στη Μακεδονία, τουρκικά στην Καππαδοκία, βλαχικά στη Θεσσαλία και την Ηπειρο, παραμένοντας ταυτόχρονα πιστοί στην ελληνική πατρίδα και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αντιθέτως, έχουμε δει Τουρκοκρητικούς και Τουρκοκυπρίους να μιλούν ελληνικά αλλά να έχουν ανθελληνικό φρόνημα και να σφάζουν Ελληνες. Οι σοβαροί μελετητές παραδέχονται ότι κατά τους προηγούμενους αιώνες, στα εδάφη όπου έζησε ο Ελληνισμός, η Ορθοδοξία και όχι το γλωσσικό ιδίωμα ήταν το κύριο στοιχείο διατηρήσεως της ελληνικότητας. Η γλώσσα μας είναι βεβαίως σημαντικότατο στοιχείο της εθνικής μας ιδιοπροσωπίας, αλλά οι αρβανιτόφωνοι, σλαβόφωνοι και γενικά αλλόγλωσσοι και δίγλωσσοι αδελφοί μας είναι εξίσου Ελληνες.
Το βιβλίο του Κώστα Καραστάθη «Οι Ελληνες από το Αρβανον» απαντά στους αμφισβητίες.
Κωνσταντίνος Χολέβας
* Πολιτικός επιστήμων
Ετσι ακριβώς .
Η συνείδηση είναι πράγματι το κυριότερο και ποιό ασφαλές κριτήριο
εθνοτικής κατάταξης.
Γιατι αυτή εχει να κάνει με οσα σου παρέδωσν οι πρόγονοί σου.
Ας δούμε μια ευρέως διαδεδομένη,
αλλα ,λανθασμένη άποψη.
Την ελληνικη εθνικη συνειδηση των Αρβανιτων η διαφοροι »»καλοθελητες»»’
την παρουσιάζουν ως αποτέλεσμα του εθνους κράτους
που
διαμορφωνει εθνικες συνειδησεις-
”’εξελληνιζει ολοκληρες αλοεθνης λαοτητες”
και διαφορα άλλα …… ωραία….
Πχ το αρβανιτικο παραδοσιακό τραγουδι
¨¨τρε παπορε σκουαν ε βανε
νε Σταμπολ νε βεντ τανε [μτφ στην Πολη στα μερη τα δικά μας]
Το οτι η Αρβανίτες αποκαλουσανε πριν 110 χρόνια την Πόλη
[που ποτέ δεν υπήρξε Αλβανική η αλβανικό έδαφος,αλλά μόνο ελληνικό] ]
ως ”’μερη δικά μας”’,
δεν προβλημάτισε καθόλου τους »»καλοθελητες..
Η άποψη τους έιναι ότι 4-5 γενιές μετά το 1821
ειναι λογικό να είχε διαμορφωθει πλέον στους Αρβανίτες
,από το ελλαδικό έθνος-κράτος,
”’ελληνικη εθνικη συνειδηση΄΄
η οποία λένε , »’δεν προυπήρχε»’,
προυπηρχε απλά μια
΄΄ορθόδοξη συνείδηση”’.
Ελα όμως που η ίδια η ιστορία των Αρβανιτών τους διαψεύδει πανηγυρικά…..
Πχ η περιπτωση της Ιταλίας του 15ου αιώνα ειναι χαρακτηριστική,
γιατι τότε δεν υπήρχε
κανένα εθνος κρατος
και κανένας νεοελληνικός διαφωτισμός
να τους …..εξελληνίσει
Το σημαντικότερο παράδειγμα απ ολα …….. οι Αρβανιτες της Βενετίας φυγάδες εκεί από την Πελοπόνησσο.
Λίγα στοιχεία……
»Η Βενετία εχει πολλά μνημεία .
Φυσικά, για τους Έλληνες, τα μνημεία που σχετίζονται με την ίδρυση και δραστηριότητα της Ελληνικής κοινότητας (Scuola e Nazione Greca η απλούστερα Scuola dei Greci) .
Τέτοια μνημεία είναι φυσικά ο Αγιος Γεώργιος των Ελλήνων, αλλά και τα κτήρια που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία της κοινότητας εκείνης το 1494.
Οι Μπούιοι/Αρβανίτες,που είχανε καταφύγει εκεί από την Πελοπονησσο
ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της κοινότητας εκείνης κι ο πολυπληθέστερος πληθυσμός της, στην αρχή τουλάχιστον.
Θα βρείς τα ονόματα των Μπούιων/Αρβανιτών ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη αυτής της κοινότητας τον Νοέμβριο του 1494, όπως θα τους βρείς, λίγο αργότερα, να υπογράφουν και την αίτηση για την ανέγερση του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
Η Ελληνική κοινότητα δεν ήταν όμως η μόνη “εθνική” κοινότητα στην Βενετία. Υπήρχαν κι άλλες “εθνικές’ κοινότητες σ’ εκείνη την πόλη. Σε μικρή λοιπόν απόσταση απ’ τα κτήρια που στέγαζαν την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας βρίσκεται ένα άλλο κτήριο-μνημείο. Είναι το κτήριο που είναι γνωστό με την ονομασία “Scuola di Santa Maria degli Albanesi”. Το κτήριο αυτό στέγαζε τα χρόνια εκείνα την Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας,
την “εθνική” κοινότητα των Αλβανών της Βενετίας
οι οποιοι προερχονταν από τους πολεμιστες του Καστριωτη που κατεφυγαν εκει απο τη βορεια Αλβανια.
Η Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας ήταν αρχαιότερη απ’ την αντίστοιχη Ελληνική, και ιδρύθηκε το 1447.
Την εποχή κατά την οποία οι πρώτοι Μπούιοι/Αρβανίτες αποβιβάσθηκαν στην Βενετία, στα τέλη του 15ου αιώνα, η Αλβανική Κοινότητα λειτουργούσε ήδη.
Σε εκείνο τον μακρινό τόπο οι Μπούιοι/Αρβανίτες,
χωρίς κανέναν καταναγκασμό,
επέλεξαν, όχι απλά να συνεταχθού
αλλά και να συνιδρύσουν
με τους υπόλοιπους Ελληνες
ηδη από τον 15ο αιωνα ,την ελληνικη κοινότητα
Και μάλιστα σε ένα τόπο που υπήρχε ήδη η ”’αλβανική κοινότητα”.
Και ένα πολύ χαρακτηριστικό βίντεο για τις αιτήσεις των Αρβανιτων ,
Μπουα ,Σπάτα ,Λιόση ,Μαλακάση κλπ
προς τους Βενετούς,
που κάνουν λόγο για το ”Γραικικό γενος”” αποστωμωνοντας κάθε πανλαβανιστή.
Αλλή περίπτωση….
Οι Αρβανίτες στη Νάπολη.
Οι Μοσχολεων και Μιχαηλ Μπούας
οχι μονο εγράψανε τα ονοματά τους στην ελληνικη εκκλησια της πολης
αλλα προσθετουν και το
»νατιονις γκρεακε» δηλαδη »’εθνικοτις ελληνικη-γραικική» .
Ο Γαλλος Commines συνομίλησε με τους stradioti
που είχαν καταφύγει στην Ιταλία
Aρβανίτες πολλοί εξ αυτών,
και γράφει για αυτούς
»Άπαντες ΄Ελληνες στο γένος ,
αποσπάστηκαν απο τα φρούρια που κατέχουν οι Βενετοί….»
Για αλλη μια φορά οχι μονο οι Βενετοί αλλα και οι Γάλλοι
παρα τν αρβανιτοφωνία των stradioti ,
παραδέχονταν-παρατηρούσανε οτι είχανε ελληνική καταγωγή.
Αλλη περίπτωση ,πάλι στην Ιταλία ,
ο Αρβανίτης ποιητής Μπλέση .
Το ποίημα/θρήνο που έγραψε ο (Αρβανίτης) Μανώλης Μπλέσσης για να θρήνησει την πτώση της Κύπρου στους Οθωμανούς το 1570 αναφέρεται, ανάμεσα σε άλλα ονόματα εφιππων στρατιωτών, και σε κάποιον στρατιώτη Λιόπεση που έχασε την ζωή του υπερασπίζοντας την Λευκωσία. Ας το δούμε αυτό.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απ’ το ποίημα/θρήνο του Μανώλη Μπλέσση για την “απώλεια” της Λευκωσίας (Manoli Blessi, La Presa di Nicosia), όπως δημοσιεύθηκε στα “Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας”, Τόμος 9, σελίδα 262, του Κωνσταντίνου Σάθα. Αναφέρεται σε ορισμένους απ’ τους νεκρούς έφιππους στρατιώτες που “χάθηκαν” στην μάχη της Λευκωσίας.
“Dove è Stigni, e chel Canacchi,
Mexsa, Lopossi, et Borbatti,
con Andruzzo dal mustacchi,
Petro Bua, cum Stamatti,
chie andama como ‘l gatti,
al buscade andavan stretti?”
Ας το μεταφράσουμε…
“Που είναι ο Στίνης κι εκείνος ο Κανάκης,
Ο Μέξας (Μέξης), ο Λιόποσσης (Λιόπεσης) κι ο Μπορμπάτης (Μπαρμπάτης),
με τον Ανδρούτσο με το μουστάκι (τον μουστακάτο),
ο Πέτρος Μπούας, με τον Σταμάτη,
οι οποίοι μαζί (αντάμα) σαν γάτοι,
πηγαιναν αγκαλιασμένοι στα καρτέρια (σκοπιές η ενέδρες);”
Στη δυτικη Ηπειρο τωρα…..
Οι πρόγονοι των Τουρκοτσάμηδων, με την υποστήριξη των Οθωμανών, ήρθαν σε σύγκρουση με τους Μαζαρακαίους (Αρβανίτες) που ήταν ήδη εγκατεστημένοι εκεί
Αυτό προκάλεσε την αντίδραση των Μπούιων (Αρβανιτών) της Κέρκυρας, οι οποίοι, με την βοήθεια των Βενετών, αποβιβάσθηκαν στην Θεσπρωτία και κατέστρεψαν ολοσχερώς το Μαργαρίτι το 1572.
Το ποίημα του (Αρβανίτη) Μανώλη Μπλέση “Sopra la presa de Margaritin” αναφέρεται κι εξυμνεί αυτό το γεγονός….
Δηλαδή έχουμε ένα Αρβανίτη
που να θρηνεί την πτώση της ελληνικής Λευκωσίας
και να εξυμνεί την πτώση του Αλβανοτσάμικου Μαργαριτίου.
Η ελληνική και μη αλβανική εθνική συνείδηση στο μεγαλείο της.
Η αλήθεια βέβαια είναι πως ο Μανώλης Μπλέσσης στα κείμενα του αποκαλεί τον εαυτό του και τους ομοίους του Αρβανίτες κι Ελληνες .
Ο Μανώλης Μπλέσσης βέβαια, έγραψε επίσης πως θεωρεί τον εαυτό του Έλληνα και γι’ αυτό οι Σκυπετάροι ιστορικοί δεν θα ασχοληθούν μάλλον ποτέ μαζί του.
Ο Νικόλαος Μάζης όμως τι ήταν;
Αυτό μας φέρνει στον Καίσαρα Μάζη, τον πατέρα του Νικόλαου. Ο Καίσαρας Μάζης, όταν εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα, ίδρυσε στην Σικελία, μαζί με τους συντρόφους του, ένα χωριό. Θα μπορούσε να το είχε ονομάσει Μάζι (=του Μάζη) όπως έκαναν πολλοί Αρβανίτες αρχηγοί την εποχή εκείνη. Όμως προτίμησε να το ονομάσει Casale dei Greci (=χωριό των Ελλήνων). Απ’ τους κατοίκους αυτού κι άλλων παρόμοιων χωριών στρατολόγησε ο Νικόλαος Μάζης τους εφιππους στρατιώτες του Μακεδονικού Τάγματος.
Η αναφορά των Αλβανών εθνικιστών στις «περιπέτειες» του λεγόμενου «Βασιλικού Μακεδονικού Τάγματος» έχει σοβαρές αδυναμίες γι’ αυτούς και γι’ αυτό σπάνια κάποιος απ’ αυτούς αναφέρεται σ’ αυτό. Κι αυτό γιατί στα τέλη του 18ου αιώνα, ένας ανώνυμος συγγραφέας, ο οποίος μάλλον είχε πολεμήσει στις παρατάξεις αυτού του τάγματος, έγραψε και δημοσίευσε ένα βιβλίο με τον τίτλο “Dissertazione istorico-cronologica del Regimento Real Macedone, nel quale si tratta della sua origine, formazione e progressi e delle sue vicissitudini che gli sono accadute fino all’anno 1767” (=Πραγματεία ιστορική και χρονολογική του Βασιλικού Μακεδονικού Τάγματος, στην οποία περιέχονται η προέλευση, ο σχηματισμός, η πρόοδος και η παρακμή του, όπως έχουν συμβεί μέχρι το έτος 1767), το οποίο, όπως φαίνεται κι από τον τίτλο αναφέρεται στην ιστορία εκείνου του «Μακεδονικού Τάγματος», μέχρι το 1767.
Ποιό είναι όμως το ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό; Το πιο ενδιαφέρον ίσως κομμάτι στο βιβλίο αυτό, που αναφέρεται όπως είπαμε στην ιστορία του Μακεδονικού Τάγματος, είναι το πρώτο κεφάλαιο. Το κεφάλαιο αυτό αναφέρεται κι εγκωμιάζει τα διαχρονικά επιτεύγματα του Ελληνικού έθνους στα Ιταλικά εδάφη, θεωρώντας πως τα «κατορθώματα» του Μακεδονικού Τάγματος είναι η συνέχεια των κατορθωμάτων των Ελλήνων που προηγήθηκαν σ’ εκείνα τα Ιταλικά εδάφη. Με άλλα λόγια, ο συγγραφέας εκείνου του βιβλίου θεωρεί πως αυτοί που συμμετείχαν σ’ εκείνο το Μακεδονικό Τάγμα ήταν Ελληνες κι επιπλέον τους κατονομάζει ως τέτοιους.
Η ύπαρξη εγκωμιαστικών αναφορών στους Έλληνες σ’ ένα τέτοιο βιβλίο δεν θα μπορούσε βέβαια να γίνει ποτέ αποδεκτή απ’ τους Αλβανούς εθνικιστές, οι οποίοι συνηθίζουν να θεωρούν ως σημείο αναφοράς τους Αρμπερέσηδες της νότιας Ιταλίας.
Λίγα λόγια για τα χωριά των Αρμπερέσηδων .
Τα χωριά αυτά ιδρύθηκαν, στην πλειοψηφία τους, από πρόσφυγες προερχόμενους απ’ την βόρεια Αλβανία, οι οποίοι είχαν προηγούμενα πολεμήσει στο πλάι του Γεώργιου Καστριώτη. Αυτοί κατέφυγαν στην νότια Ιταλία λίγο μετά τον θάνατο του Καστριώτη και την κατάληψη της Αλβανίας απ’ τους Τούρκους. Αυτοί είναι οι “Σκουταρινοί”, οι οποίοι, παρ’ όλο που προέρχονται απ’ την βόρεια Αλβανία, χρησιμοποιούν την Τοσκική, ως γλώσσα επικοινωνίας.
Σε ιστορικούς χρόνους στις ιδρυτικές ομάδες αυτών των χωριών έχουν προστεθεί και Αρβανίτες πρόσφυγες από την Ελλάδα. Η σημαντικότερη απ’ αυτές τις ομάδες είναι φυσικά οι Κορωναίοι Αρβανίτες οι οποίοι έφτασαν στα μέρη εκείνα μετά την δεύτερη “πτώση” της Κορώνης στους Τούρκους, το 1534.
Ο Κάρολος ο 5ος εγκατέστησε τους Κορωναίους Αρβανίτες, ανάμεσα στους ήδη εγκατεστημένους εκεί “Σκουταρινούς”. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος ορισμένα χωριά κατοικούνται από “μικτούς” πληθυσμούς, δηλαδή από “Σκουταρινούς” και Κορωναίους Αρβανίτες. Κι ένα απ’ αυτά τα χωριά είναι και το Maschito της Potenza.
Ενα απόσπασμα από τον τοπικό τυπο….
“Particolare attenzione è stata posta per organizzare i figuranti in due schieramenti che rappresentano le due etnie principali che fondarono la nostra cittadina: i Greci- Coronei e gli Albanesi-Scuterini, i primi “Majsor” e secondi “Cndrgnan” da sempre rivali per diversi motivi che in seguito,nei cenni storici , andremo a spiegare.”
που σημαίνει…
“Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε κατα την διοργάνωση στον αντιπροσωπεύση των δύο εθνικών ομάδων που ίδρυσαν την πόλη μας:
τους Έλληνες-Κορωναίους και τους Αλβανούς-Σκουτερινούς”,
πάντα “αντίπαλοι”, για διάφορους λόγους…..”’
Καθολου τυχαιο οτι στην ίδια εκεινη την περιοχη της Ιταλίας έχουμε τα παρακάτω ….
Γινετε λόγος επι λέξη για
””εθνικες ομάδες”’,
τις εξείς δύο,
των Αρβανιτων-Ελληνων-Κορωναίων
και
των Αλβανων-Σκουτερινών.
Ούτε ειναι τυχαιο οτι
οι Αρβανίτες αυτοί ονομάζονταν-τους καλούσανε οι τνόπιοι Γραικους
και οτι αυτοι οι Γραικοι-Αρβανίτες ηταν ,επί λέξη ,
”πάντα ανίπαλοι”
με τους Σκουτερινους-Αλβανούς.
Ας δουμε λιγα στοιχεια για τη δραση των Αρβανιτων στην Ηπειρο .
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν είναι απο το κείμενο “Breve memoria de li discendenti de nostra casa Musachi. Per Giovanni Musachi, despoto d’Epiro” όπως δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο “Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues publiées avec notes et tables généalogiques” του Charles Hopf, Βερολίνο 1873, σελίδες 270 έως 340.
Στο πρώτο απόσπασμα ο Μουζάκης αναφέρεται στην εκστρατεία του Ιωάννη Καντακουζηνού στην Αλβανία και τον αφανισμό των Αλβανών το 1336 (σελίδα 304).
«…et il prefato Giovanni Catacusino fa alcuni anni Imperadore, che fè la guerra in Albania et la roino».
Η μετάφραση έχει ως εξής.
«…κι ο προαναφερθείς Ιωάννης Καντακουζηνός ήταν σε παλαιότερους χρόνους Αυτοκράτορας, κι αυτός έφερε τον πόλεμο στην Αλβανία και την κατέστρεψε (την μετέτρεψε σε ερείπια)».
Στο δεύτερο απόσπασμα αναφέρεται πιο αναλυτικά στον αφανισμό των Αλβανών και το σταμάτημα της προέλασης τους (σελίδα 321), απο τον Ιωάννη Καντακουζηνό. Αναφέρεται επίσης και στον τοπικό ηγέτη της Ηπείρου που βρίσκεται πίσω απ’ την καταστροφή των Αλβανών.
Η μετάφραση έχει ως εξής.
“…και σ’ αυτούς τους πολέμους ο προαναφερθείς Ανδρέας Μουζάκης ο Δεσπότης έχασε [επίσης] και την πόλη των Ιωαννίνων, την πρωτεύουσα της Ηπείρου κι άλλα μέρη όταν ο προαναφερθείς Αυτοκράτορας Καντακουζηνός ήλθε εκεί από μακριά και διόρισε ως κυβερνήτη αυτής της πόλης έναν “ιδιώτη” (δηλαδή χωρίς προηγούμενα αξιώματα) ευγενή άνδρα που ονομαζόταν ΤΖΙΝΟΣ (η Γκίνος) ΣΠΑΤΑΣ, ο οποίος (δηλαδή ο Τζίνος Σπάτας) ήταν η μεγάλη αιτία για τον “ξεπεσμό” του οίκου του προαναφερθέντα Δεσπότη Μουζάκη αλλά κι [η αιτία για τον “ξεπεσμό”] κι άλλων Αρχόντων (της Αλβανίας)…..
Αν κανείς διαβάσει προσεκτικά τα παραπάνω κείμενα, θα καταλάβει πως ο άνθρωπος τον οποίο οι ίδιοι οι πραγματικοί (εθνικά) Αλβανοί (όπως ο συγγραφέας των κειμένων) θεωρούν υπεύθυνο για την καταστροφή τους δεν ήταν άλλος από τον [Αρβανιτη ] Τζίνο Μπούα Σπάτα. ….. Οταν τελικά οι Αλβανοί “συνάντησαν” τους Σπαταίους/Μπούιους/Αρβανίτες συνάντησαν και την “καταστροφή” τους, όπως έγραψε κι ο Μουζάκης, ο οποίος ήταν ένας απ’ αυτούς.
Δηλαδη και στην Ηπειρο υπηρξε εξ αρχης διαφορετικη δραση μεταξυ Μπουιων Αρβανιτων
και Αλβανων-προγονων των σημερινων Σκιπεταρων.
Με βάση όλα τα παραπάνω
δεν μπορεί πλέον να γίνετε λόγος για
””εξελληνισθέντες Αλβανούς ορθοδόξους””
η για ”’Αλβανική Αθήνα””
η για την ”’συμβολη των Αλβανων στην απελευθερωση της Ελλάδας””.
Είναι σημαντικό οτι δεν εχει δωθει τοση σημασια στις παραδόσεις των ιδιων των Αρβανιτών
Πχ οι παραδόσεις των Αρβανιτών των Μεσογείων…..
[οι γηραιότεροι παππουδες στα Μεσογίτικα χωριά
μιλώντας για τους προγόνους τους και τα όσα τους αφησανε παρακαταθήκη
ανέφεραν
οτι εκεινοι αναφερόμενοι στα λόγια των δικών τους παππούδων κλπ
κανανε λόγο για μερη κοντά στη θάλασσα ]
Eπίσης στην Οθωμανική απογραφή του 1431[υπάρχει ένας ανάλογος χάρτης, ]
στο σημερινό αλβανικό χώρο
φαινόντε πολυ πιο αραιοκατοικημενες απο οτι οι υπολοιπες
οι περιοχές
της νότια και κεντρικής Αλβανιας
και πιό συγκεκριμα τα παραλια αυτων και μερικως η ενδοχώρα τους.
Το σίγουρο είναι ότι αυτες ”αραιωσανε”
λόγω της φυγης του πλυθησμου που ως τότε την κατοικούσε-Αβανίτες
κατι που επιβεβαιωνεται από τα παρακάτω.
Τα τοπονύμια στα σημερινα αρβανιτοχώρια [ακόμα και τα μικροτοπονυμια πολλες φορες]
οσα εξ αυτών εχουν σχέση με την σημερινη αλβανική επικράτεια
[γιατι αρκετά δεν έχουν ,
ειτε πχ γιατι είναι της ρωμέικης γλώσσας και προυπήρχανε στη περιοχή εγκατάστασης
είτε γιατι ειναι αρβανιτικα
που δημιούργησαν οι ιδιοι όταν ήλθαν εδώ
δηλ. είναι νεοδημιούργητα]
εχουν σχεση με τα τοπονύμια που βρίσκοντε σε κείνο
ακριβως το τμήμα εκείνο , και σχεδον ποτε ανατολικότερα η βορειότερα.
Τα παραπάνω ειναι σοβαρες ενδειξεις οτι το μεγαλύτερο μέρος των Αρβανίτων προήλθε απο κεινα τα μέρη.
Κάτι ακόμα …..
¨¨Το κείμενο που ακολουθεί είναι απ’ το βιβλίο “Athenes, Ancienne et Nouvelle” του Guillet de la Guilletiere, 1676, σελίδα 89 .
Ils sont en par……. Magnottes sont sur mer…”
Θα παραθέσω τη μετάφραση ολόκληρου του αποσπασματος…..
””Ενα μέρος τους προέρχεται … απ’ τα μέρη που είναι κοντά στην Απολιμένα και την Σαπόζα κι ένα άλλο απ’ την περιοχή της Ηπείρου κοντά στα βουνά της Χειμάρας. Είναι γενναίοι απ’ την φύση τους, αποφασιστικοί κι ακούραστοι…..¨¨
Βλέπουμε ότι τα χρόνια εκείνα [δηλ το 1676] υπήρχε ζωντανη η παράδοση των νεοφερμένων Αρβανιτών την οποία διέσωσε ο περιηγητης
και κανει λογο για κάθοδο από τα ιδια αυτα μέρη .
Τώρα μελετώντας την ιστορία της περιοχής εκείνης [οδο αυτο ειναι δυνατό]
μπορούμε να εξαγουμε
αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα για το ποιοι την κατοικούσανε,
κα σίγουρα στην περιοχή εκείνη δεν κατοικούσανε μόνο
”’καθαροι” αλβανοι ορθόδοι »’.
O Βυζαντινος ιστορικος Προκοπιος αναφερει για τους κατοικους των παραλιων και μερικως της ενδοχωρας της σημερινης νοτιας και κεντρικης Αλβανιας, δηλαδή των περιοχών από τα οποια κατέβηκαν οι Αρβανιτες…….
»’Ελληνες εισι ,Ηπειρωτες καλουμενοι ,αχρι Επιδαμνου πολεως» πραγμα που σημαινει οτι ο ελληνικο χαρακτηρας της περιοχης ειχε διατηρηθει ως τον 6μΧ αιωνα .
Τα ιδια αναφερει και ο Πολυβιος λιγους αιωνες πριν.
Απο τα μερη εκεινα κατηλθαν οι Αρβανιτες.
Διγλωσσοι και σκέτο αρβανιτόφωνοι ,βεβαια , αλλα πάντα Ελληνες.
Βλεπουμε ότι οι Ρωμαίοι είχανε ονομάσει την περιοχή εκείνη
ως Νεα Ηπειρο
ακριβώς γιατί λόγω των παμπολλων Ελλήνων-Ελληνικών πόλεων
θύμιζε περισσοτερο το νοτιότερο τμήμα
το οποίο ονομάζανε ΄΄Παλαια Ηπειρο»»
Οι αρβανίτες κατήλθανε κυρίως
από το πρώτο μισό [και κυρίως το παράλιο τμήμα]
της περιοχής με το κίτρινο χρώμα.
Από την περιοχή εκείνη κατάγονταν οι πρώτοι Αγιοι της σημερινής Αλβανίας[Αγιος Ελευθέριος,Αγιος Αστείος κλπ]
και αυτή αποτελούσε το ακριτικό-βορειότερο τμήμα του »»Δεσποτάτου της Ηπείρου»’ λίγους αιώνες μετά.